„A więc, moje dzieci, ogłoście to całemu mojemu ludowi”. Kiedy Matka Boża wypowiedziała te słowa do pastuszków na górze La Salette, wiedziała, że te proste dzieci mogą jedynie rozpocząć dzieło opowiadania światu Jej historii. Choć nikt wówczas nie zdawał sobie z tego sprawy, w całej swojej mądrości Maryja patrzyła daleko poza góry i morza, widząc zastępy poświęconych sług – Misjonarzy Matki Bożej z La Salette – którzy zaniosą Jej ponadczasowe przesłanie do wszystkich ludów na całej ziemi.
Od Zjawienia w La Salette w 1846 r. nie minęło wiele czasu, a już pod koniec XIX w. Francja została ogarnięta przez antyreligijną rewolucję, która uderzyła we wszystkie zakony bez wyjątku. Nasze stosunkowo młode zgromadzenie nie miało zbyt wielu członków, domów ani sił, by sprzeciwić się prześladowaniu ze strony rządowego ustawodawstwa i podążającej za nim przemocy. Wobec tego saletyni przenieśli się do zaprzyjaźnionej Belgii, Szwajcarii i Włoch. Opuścili ojczyznę nie dlatego, by uciec, ale by zachować siły, by przyjść jej z pomocą, gdy nadejdzie odpowiedni czas. Ten czas rzeczywiście nadszedł, lecz w międzyczasie oczy zgromadzenia skierowały się na dalsze kraje, do których misjonarze mogli zanieść orędzie z La Salette. W ten sposób wspólnota saletyńska otrzymała nowy impuls do rozwoju.
USA
W 1892, dwaj księża Pajot i Vignon wyruszyli w podróż do Ameryki Pn. Po dwutygodniowym rejsie wylądowali w Montrealu w Kanadzie, gdzie zostali ciepło przyjęci przez tamtejszego ordynariusza. Niestety wcześniej znalazło tutaj miejsce tak wiele zgromadzeń zakonnych, że arcybiskup odmówił saletynom przyjęcia na stałe.
Z charakterystycznym saletyńskim optymizmem i wiarą, księża, choć znali jedynie kilka angielskich słów, wyruszyli do Stanów Zjednoczonych. W USA spotkali się z biskupami Nowego Jorku, Brooklynu, Albany, Syrakuz, Ogdensburga i Newark w stanie New Jersey. Chociaż za każdym razem byli ciepło przyjmowani, to jednocześnie każdy z biskupów miał jakieś powody, dla których przyjęcie zgromadzenia w jego diecezji było niemożliwe. Wówczas, niewątpliwie za przyczyną Maryi, Pajot i Vignon zatrzymali się w Hartford, w stanie Connecticut, gdzie w katedrze spotkali o. Williama Harty’ego, członka rady biskupiej (Bishop’s Council). O. Harty, który miał ogromne nabożeństwo do Matki Bożej obiecał Jej, że zrobi wszystko, by ustanowić poświęcone Jej zgromadzenie zakonne. Przybycie saletynów odczytał on jako opatrznościową realizację swojej obietnicy.
Niedługo potem zgromadzenie zostało przyjęte do diecezji Hartford, która stała się jego pierwszym domem w Stanach Zjednoczonych. Nowo zaszczepione dzieło szybko się rozrosło: saletyni nie tylko obsadzili parafię w Hartford i rozpoczęli głoszenie rekolekcji i misji, lecz także propagowali wszędzie orędzie z La Salette, opowiadając o dzieciach, które poprzez poświęcenie się „Pięknej Pani” przezwyciężyły zwątpienie i cynizm wielu ludzi.
Filipiny
Prowincja pw. Niepokalanego Serca Maryi (obejmująca stany Massachusetts i New Hampshire) niedługo po założeniu w 1945 r., rozpoczęła rozeznawanie wspólnotowe odnośnie do nowych dzieł i działalności misyjnej. Stopniowo rozważania te ogniskowały się wokół dwóch kierunków możliwego rozwoju: pomocy na Madagaskarze lub zaszczepienia obecności saletyńskiej w innym kraju.
Ostatecznie prowincja postanowiła odpowiedzieć na usilne prośby o pomoc personalną kierowane przez pochodzącego z Belgii biskupa diecezji Tuguegarao (Prowincja Bagayan na Filipinach) Constance’a Jurgensa CICM. Szczególnie duże potrzeby istniały w prowincji Isabela, gdzie wiele parafii i wspólnot pozostawało bez opieki księży. Bp Jurgens znał już wcześniej saletynów, gdyż starsi członkowie zgromadzenia odbywali swoje studia w Belgii. Skierował więc zaproszenie do posługi w jego diecezji na ręce ks. Elmerica Dubois MS, przełożonego prowincji pw. Niepokalanego Serca Maryi. Po wizycie filipińskiego ordynariusza ks. Dubois podjął decyzję, by rozpocząć posługę w prowincji Isabela w magistratach od Jones przez San Mateo do Gamu. W 1948 r. generał saletynów, ks. Joseph Imhof MS, udzielił prowincji pw. Niepokalanego Serca Maryi pozwolenia na rozpoczęcie dzieła misyjnego na Filipinach.
5 listopada 1948, czterej saletyni (ks. Conrad Blanchet, ks. Raymond Leduc, ks. Paul Douillard i br. Donat Levasseur) opuścili Nowy Jork i wyruszyli statkiem w sześciotygodniowy rejs przez Kanał Panamski ku Filipinom. 12 grudnia dotarli do Manili, a ostatecznie 22 grudnia 1948 r. wylądowali w Santiago w prowincji Isabela.
Sanktuarium Matki Bożej Saletyńskiej odznacza się wyjątkowym pięknem; zbudowane w stylu gotyckim, z pięknymi witrażami, harmonią kolorów....
Trzeba dziękować Bogu za to, co przekracza wartości materialne, jak mówi poeta Zé Vicente: "Błogosławione są owoce Bożej ziemi. Błogosławieni są ci, którzy pracują dla naszej jedności. Błogosławiony jest Jezus, który bedzie z nami nie tylko na ołtarzu."
Jubileusz to dobry moment, żeby wyrazić wdzieczność ludowi Bożemu. Ludziom wiary, prostym i gościnnym, którzy są zdolni okazać troskę i uczucia!
Na początku był mały kościółek a obecnie piękne sanktuarium, wyrażamy wdzięczność wszystkim budowniczym, którzy pracowali przy wznoszeniu murów, kolumn i pięknej wieży...
Drodzy księża: Marco Reis, Mario Prigol, Atico Fassini i Washington - Pan Bóg chciał, żebyście wy reprezentowali w tym jubileuszowym roku, wszystkich nas saletynów, którzy przez 100 lat żyli i pracowali na tym miejscu. Poprzez wspólnotę zakonną nasza wdzieczność dociera do wszystkich (braci i księży), którzy poświęcali swoje życie w tym Sanktuarium. Ze względu na zdrowie wielu zmarło na tej misji. To podziękowanie wyrażamy także Radzie Generalnej i Radzie Prowincjalnej, które zawsze nas wspierały i nie stracily wiary w sens tej misji.
Sao Paulo , 13 kwietnia 2014 - Niedziela Palmowa
ks. Edegard Silva Junior - saletyn
Historia Zgromadzenia aż do roku 1880 łączy się ściśle z historią Misjonarzy Saletynów we Francji. W tym czasie wszystkie wspólnoty zakonne mieściły się w diecezji Grenoble: w sanktuariach w La Salette i we Vienne, w Corps i w Grenoble. Powstanie szkoły apostolskiej w 1876 roku przygotowało Zgromadzenie do jego rozszerzenia poza granice Francji. W roku 1880 grupa misjonarzy wyjechała do Norwegii: z jedenastu aż siedmiu z nich było klerykami. W następnym roku dzięki utworzeniu klerykatu w Le Valais stało się możliwe rozszerzenie w kierunku Szwajcarii. Wkrótce klerycy szwajcarscy dołączyli do kleryków francuskich. W ostatnich latach XIX wieku saletyni francuscy wyjechali do Północnej Ameryki i na Madakaskar. Następnie inni wyjechali do Południowej Afryki i do Polski.
Tymczasem Zgromadzenie zakorzeniło się w różnych rejonach Francji:
w Noirétable (centrum) przyjęliśmy do obsługi stare sanktuarium Matki Bożej z Hermitage (1889 r.), w Mont Saint Clair w Sète (nad Morzem Śródziemnym) gdzie istniało już sanktuarium Matki Bożej z La Salette (1898 r.), w Villeurbanne niedaleko Lyon założyliśmy sierociniec (1899 r.). Sytuacja uległa zmianie gdy w 1901 r. rząd francuski przyjął prawo zabraniające zgromadzeniom zakonnym funkcjonowania bez specjalnego zezwolenia, które i tak było rzadko wydawane. Zmuszeni byliśmy opuścić dom macierzysty – Sanktuarium w La Salette. Domy w Grenoble (przy ulicy Chanrion) i w Corps (Saint Joseph) zostały skonfiskowane wraz z domem w Châtillon-sur-Chalaronne niedaleko Ars, parafii świętego proboszcza. Sytuacja była tak absurdalna, że skazano na karę więzienia ks. Angeliera i ks. Gacheta za to, że nadal mieszkali w sanktuarium Matki Bożej z Hermitage. Jakiekolwiek działania saletynów we Francji musiały być podejmowane tak, aby ukryć ich tożsamość jako członków Zgromadzenia. Domy formacyjne zostały skazane na opuszczenie. W 1901 r. został założony dom formacyjny w Tournai w Belgii. Przeniesiono tam najpierw szkołę apostolską, a następnie scholastykat.
Pierwsza Wojna Światowa (1914-1918) spowodowała pośrednio zmianę stosunków na linii państwo – Kościół. Zakonnicy mogli wrócić do Francji. W 1914 r. saletyni rozpoczęli pracę duszpasterską wśród młodzieży w ubogich dzielnicach Paryża. Następnie wrócili do Grenoble, Corps i do sanktuarium Matki Bożej z Hermitage. W końcu w 1943 r. wrócili do domu macierzystego w sanktuarium w La Salette. Głosili misje parafialne i brali w obsługę parafie. Szkoły apostolskie znów zostały otworzone we Francji. Ostatnia założona w 1950 r. w Voiteur we wschodniej części Francji, niedaleko Szwajcarii, istnieje nadal od ponad trzydziestu lat. Scholastykat został utworzony w Alaï-Francheville niedaleko Lyonu, w domu który podczas wojny służył jako siedziba Zarządu Generalnego Zgromadzenia.
Jeżeli ta prezentacja historii prowincji francuskiej ma być obiektywna, powinniśmy dodać również kilka bolesnych faktów. Pod koniec 1968 r. prowincja liczyła 165 członków, wśród nich 102 księży (nie licząc pracujących na Madagaskarze). Wszyscy oni wstąpili do Zgromadzenia we Francji. Najnowsze statystyki (z końca 2010 r.) w chwili obecnej jest tylko 39 członków, którzy wstąpili do Zgromadzenia we Francji. Ostatnie święcenia kapłańskie zakonnika pochodzącego z Francji były w 1978 r. Niektóre domy musiały zostać zamknięte z powodu braku ludzi do pracy. Na szczęście przybyło wsparcie: dwunastu księży i jeden diakon pochodzący z innych prowincji: Polski jako pierwszej, następnie Afryki Południowej, Madagaskaru, Afryki i Azji. Dzięki ich pomocy w 2007 r. otwarto dom zakonny w archidiecezji Besançon gdzie przyjęliśmy w obsługę sanktuarium Matki Bożej z Oak.
Szkic historyczny
„A więc, moje dzieci, ogłoście to całemu mojemu ludowi”. Kiedy Matka Boża wypowiedziała te słowa do pastuszków na górze La Salette, wiedziała, że te proste dzieci mogą jedynie rozpocząć dzieło opowiadania światu Jej historii. Choć nikt wówczas nie zdawał sobie z tego sprawy, w całej swojej mądrości Maryja patrzyła daleko poza góry i morza, widząc zastępy poświęconych sług – Misjonarzy Matki Bożej z La Salette – którzy zaniosą Jej ponadczasowe przesłanie do wszystkich ludów na całej ziemi.
Od objawienia w La Salette w 1846 r. nie minęło wiele czasu, a już pod koniec XIX w. Francja została ogarnięta przez antyreligijną rewolucję, która uderzyła we wszystkie zakony bez wyjątku. Nasze stosunkowo młode zgromadzenie nie miało zbyt wielu członków, domów ani sił, by sprzeciwić się prześladowaniu ze strony rządowego ustawodawstwa i podążającej za nim przemocy. Wobec tego saletyni przenieśli się do zaprzyjaźnionej Belgii, Szwajcarii i Włoch. Opuścili ojczyznę nie dlatego, by uciec, ale by zachować siły, by przyjść jej z pomocą, gdy nadejdzie odpowiedni czas. Ten czas rzeczywiście nadszedł, lecz w międzyczasie oczy zgromadzenia skierowały się na dalsze kraje, do których misjonarze mogli zanieść orędzie z La Salette. W ten sposób wspólnota saletyńska otrzymała nowy impuls do rozwoju.
USA
W 1892, dwaj księża Pajot i Vignon wyruszyli w podróż do Ameryki Pn. Po dwutygodniowym rejsie wylądowali w Montrealu w Kanadzie, gdzie zostali ciepło przyjęci przez tamtejszego ordynariusza. Niestety wcześniej znalazło tutaj miejsce tak wiele zgromadzeń zakonnych, że arcybiskup odmówił saletynom przyjęcia na stałe.
Z charakterystycznym saletyńskim optymizmem i wiarą, księża, choć znali jedynie kilka angielskich słów, wyruszyli do Stanów Zjednoczonych. W USA spotkali się z biskupami Nowego Jorku, Brooklynu, Albany, Syrakuz, Ogdensburga i Newark w stanie New Jersey. Chociaż za każdym razem byli ciepło przyjmowani, to jednocześnie każdy z biskupów miał jakieś powody, dla których przyjęcie zgromadzenia w jego diecezji było niemożliwe. Wówczas, niewątpliwie za przyczyną Maryi, Pajot i Vignon zatrzymali się w Hartford, w stanie Connecticut, gdzie w katedrze spotkali o. Williama Harty’ego, członka rady biskupiej (Bishop’s Council). O. Harty, który miał ogromne nabożeństwo do Matki Bożej obiecał Jej, że zrobi wszystko, by ustanowić poświęcone Jej zgromadzenie zakonne. Przybycie saletynów odczytał on jako opatrznościową realizację swojej obietnicy.
Niedługo potem zgromadzenie zostało przyjęte do diecezji Hartford, która stała się jego pierwszym domem w Stanach Zjednoczonych. Nowo zaszczepione dzieło szybko się rozrosło: saletyni nie tylko obsadzili parafię w Hartford i rozpoczęli głoszenie rekolekcji i misji, lecz także propagowali wszędzie orędzie z La Salette, opowiadając o dzieciach, które poprzez poświęcenie się „Pięknej Pani” przezwyciężyły zwątpienie i cynizm wielu ludzi.
Filipiny
Prowincja pw. Niepokalanego Serca Maryi (obejmująca stany Massachusetts i New Hampshire) niedługo po założeniu w 1945 r., rozpoczęła rozeznawanie wspólnotowe odnośnie do nowych dzieł i działalności misyjnej. Stopniowo rozważania te ogniskowały się wokół dwóch kierunków możliwego rozwoju: pomocy na Madagaskarze lub zaszczepienia obecności saletyńskiej w innym kraju.
Ostatecznie prowincja postanowiła odpowiedzieć na usilne prośby o pomoc personalną kierowane przez pochodzącego z Belgii biskupa diecezji Tuguegarao (Prowincja Bagayan na Filipinach) Constance’a Jurgensa CICM. Szczególnie duże potrzeby istniały w prowincji Isabela, gdzie wiele parafii i wspólnot pozostawało bez opieki księży. Bp Jurgens znał już wcześniej saletynów, gdyż starsi członkowie zgromadzenia odbywali swoje studia w Belgii. Skierował więc zaproszenie do posługi w jego diecezji na ręce ks. Elmerica Dubois MS, przełożonego prowincji pw. Niepokalanego Serca Maryi. Po wizycie filipińskiego ordynariusza ks. Dubois podjął decyzję, by rozpocząć posługę w prowincji Isabela w magistratach od Jones przez San Mateo do Gamu. W 1948 r. generał saletynów, ks. Joseph Imhof MS, udzielił prowincji pw. Niepokalanego Serca Maryi pozwolenia na rozpoczęcie dzieła misyjnego na Filipinach.
5 listopada 1948, czterej saletyni (ks. Conrad Blanchet, ks. Raymond Leduc, ks. Paul Douillard i br. Donat Levasseur) opuścili Nowy Jork i wyruszyli statkiem w sześciotygodniowy rejs przez Kanał Panamski ku Filipinom. 12 grudnia dotarli do Manili, a ostatecznie 22 grudnia 1948 r. wylądowali w Santiago w prowincji Isabela.
Powstanie prowincji
Saletyni przybyli do Polski 16 IX 1902 r. Pierwszych pięciu kapłanów początkowo zamieszkało w Krakowie. Drugi dom zakonny został otworzony w Puźnikach, gdzie powstało również niższe seminarium. W 1910 r. saletyni otworzyli kolejny dom w Dębowcu k. Jasła, umieszczając w nim niższe seminarium, a później również nowicjat oraz seminarium internum dla kleryków zgromadzenia. W 1921 r. saletyni rozpoczęli wydawanie czasopisma „Posłaniec Matki Boskiej Saletyńskiej”.
Następne lata to czas rozwoju zgromadzenia na ziemiach polskich – powstały domy w Stanisławowie, Hurku, Kobylance, Lwowie, Rzeszowie i Ostrowcu Świętokrzyskim. Polscy księża wyjeżdżali również za granicę, podejmując pracę misyjną w Stanach Zjednoczonych (Ware, Westfield, Olivet), Argentynie (Cordoba, Rosario, Santa Fé, La Plata) i Kanadzie (Beauséjour, Ladywood, Elma). Ostatecznie w 1934 r. została powołana do życia prowincja polska, która obejmowała wszystkie placówki polskie, argentyńskie i część placówek w USA i Kanadzie.
II wojna światowa i okres powojenny
Podczas drugiej wojny światowej prowincja polska utraciła 5 księży, którzy zginęli podczas bombardowania Lwowa. Po roku 1945 saletyni zostali zmuszeni do opuszczenia placówek w Lwowie i Stanisławowie. Polska prowincja prowadziła duszpasterstwo polonijne w Argentynie, USA i Kanadzie i przyczyniła się do utworzenia w 1958 dwóch wiceprowincji: argentyńskiej i amerykańskiej Olivet. Wkrótce po zakończeniu drugiej wojny światowej na terenie Polski saletyni otworzyli nowe placówki w Trzciance, Birczy, Lubrzy, Dytmarowie, Białej, Lubsku, Gdańsku-Sobieszewie, Kuźnicy Czarnkowskiej, Krakowie, Warszawie, Resku, Łętowem, Zakopanem, Olsztynie, Elblągu, Prabutach, Królewie Malborskim, Rzeszowie-Zwięczycy, Łapszach Wyżnych, Mrągowie, Mysłowicach-Krasowych. W 1952 r. władze komunistyczne odebrały prowincji polskiej budynki zakonne w Dębowcu, Rzeszowie i Hurku, a polityka państwa uniemożliwiała realizację apostolstwa świeckich. W tym okresie saletyni skoncentrowali się na pracy parafialnej i tworzyli nieformalne grupy formacyjne świeckich.
Rozwój prowincji
Okres przemian ustrojowych w Polsce lat 90-tych, który wiązał się z większą wolnością oraz pozytywny impuls dla rozwoju Kościoła w Polsce związany z pontyfikatem Jana Pawła II zaowocowały nowymi dziełami. W tym okresie powstało Wydawnictwo „La Salette” w Krakowie (1995), zostało wznowione wydawanie czasopisma „La Salette – Posłaniec Matki Bożej Saletyńskiej” (1995) oraz powstał Fundusz Pomocy Dzieciom i Młodzieży im. Matki Bożej z La Salette (1998), którego celem jest wspomaganie rodzin wielodzietnych, dzieci i młodzież z rodzin ubogich oraz rodziców samotnie wychowujących dzieci. W tym czasie również w Dębowcu – macierzystym domu prowincji polskiej i głównym ośrodku kultu Matki Bożej z La Salette w Polsce 15 IX 1996 r. została ukoronowana papieskimi koronami figura Matki Bożej Saletyńskiej.
Czasy najnowsze
Po okresie dynamicznego rozwoju początek XXI w. zaznaczył się spadkiem liczby powołań. W tym czasie powstawały nowe dzieła związane z wyzwaniami zmieniającego się świata: w 2008 r. powstał ośrodek formacyjny Centrum Pojednania „La Salette” w Dębowcu, a w 2012 r. został zapoczątkowany projekt Centrum Informacyjnego Misjonarzy Saletynów w Krakowie. W roku 2012 do prowincji polskiej przyłączono prowincję szwajcarską, tworząc tzw. okręg szwajcarski.
Aktualnie saletyni pracują w duszpasterstwie parafialnym (Dębowiec, Gdańsk-Sobieszewo, Kobylanka, Kraków, Kuźnica Czarnkowska, Łapsze Wyżne, Łętowe, Mrągowo, Olsztyn, Rzeszów, Trzcianka Lubuska i Warszawa) i specjalistycznym: prowadzą misje ludowe i rekolekcje, kierownictwo duchowe i szkoły modlitwy, szkoły katolickie. Angażują się w pracę dydaktyczną i naukową w uczelniach i własnych instytutach. Wspierają w różny sposób instytucje kościelne i społeczne, zwłaszcza działalność charytatywną. Prowadzą domy rekolekcyjne w Dębowcu, Mrągowie i Zakopanem. Prowincja polska zasila misjonarzami misje na Madagaskarze, a także prowadzi pracę duszpasterską na różnych placówkach zagranicznych, szerząc kult Matki Bożej z La Salette w następujących krajach: Anglia (Dagenham, Goodmays, Harlow, Rainham, St. Ives Cambridgeshire), Belgia (Bruly-de-Couvin, Couvin, Jéhonville, Paliseul), Białoruś (Dalekie, Widze), Czechy (Bozkov, Mělnik), Niemcy (Aldersbach, Aufhausen, Bayerbach, Engerazhofen, Friesenhofen, Sammarei, Simbach bei Lindau), Liechtenstein (Balzers), Słowacja (Chrenovec, Povazska Bystrica), Szwajcaria (Mörschwil), Ukraina (Busk, Krzywy Róg, Łanowice, Nikopol, Zaporoże).
Prowincjałowie
Przełożonymi Polskiej Prowincji Zgromadzenia Księży Misjonarzy Saletynów byli: Michał Kolbuch (1934-1950), August Gauthier (1950-1952), Bronisław Młynarski (1952-1958), Stanisław Zawisza (1958-1964), Władysław Baran (1964-1970), Franciszek Danioł (1970-1979), Józef Mituś (1979-1985), Adolf Grotkowski (1985-1988), Antoni Skałba (1988-1994), Augustyn Hamielec (1994-1997), Józef Krzyszycha (1997-2003), Lesław Pańczak (2003-2006), Władysław Pasiut (2006-2012), Andrzej Zagórski (2012-).
W sobotę 19 września 1846 r. ukazuje się "Piękna Pani" dwojgu dzieciom pochodzącym z Corps w Alpach francuskich: jedenastoletniemu Maksyminowi GIRAUD i prawie piętnastoletniej Melanii CALVAT, które pilnują swoich krów na hali należącej do La Salette, na górze Planeau, na wysokości 1800 metrów. W kotlinie strumyka spostrzegają nagle kulę ognia - "jakby tam spadło słońce".
W oślepiającej jasności rozpoznają siedzącą kobietę z łokciami opartymi na kolanach i z twarzą ukrytą w dłoniach.
Piękna Pani podnosi się i mówi do nich po francusku:
"Zbliżcie się, moje dzieci, nie bójcie się, jestem tu po to, by wam opowiedzieć wielką nowinę"
Robi kilka kroków w ich kierunku. Nabrawszy pewności, Maksymin i Melania zbiegają ze zbocza na dół.
Stają teraz tuż przy niej. Piękna Pani cały czas płacze. Jest wysoka i cała ze światła. Ubrana jak miejscowe kobiety w długą suknię, w wielki fartuch wokół bioder, w chustkę skrzyżowaną na piersiach i zawiązaną na węzeł na plecach, w czepek wieśniaczki. Szeroki, płaski łańcuch biegnie brzegiem jej chusty. Inny łańcuch podtrzymuje na jej piersi wielki krucyfiks. Pod ramionami krzyża, po prawej ręce Chrystusa znajdują się obcęgi, po lewej młotek. Z postaci Ukrzyżowanego wypływa cała światłość, z której jest utworzona zjawa, światłość, która tworzy iskrzący się diadem na czole Pięknej Pani. Róże otaczają wieńcem jej głowę, obrębiają jej chustę, zdobią obuwie.
Oto, co Piękna Pani mówi do pasterzy, najpierw po francusku:
"Jeżeli mój lud nie zechce się poddać, będę zmuszona puścić ramię Mojego Syna. Jest ono tak mocne i ciężkie, że dłużej nie mogę go podtrzymywać. Od jak dawna cierpię z waszego powodu! Chcąc, by Mój Syn was nie opuścił, muszę Go nieustannie o to prosić, a wy sobie nic z tego nie robicie. Choćbyście się nie wiedzieć, jak modlili, nie wiedzieć, co robili, nigdy nie zdołacie wynagrodzić trudu, którego się dla was podjęłam. Dałam wam sześć dni do pracy, siódmy zastrzegłam sobie i nie chcą mi go przyznać. To właśnie czyni ciężkim ramię Mojego Syna! Również woźnice przeklinają, mieszając z przekleństwami imię Mojego Syna. To są dwie rzeczy, które czynią tak bardzo ciężkim ramię Mego Syna. Jeżeli zbiory się psują, to tylko z waszej winy. Pokazałam wam to w roku ubiegłym na ziemniakach. Wy jednak nic sobie z tego nie robiliście. Przeciwnie, kiedy znajdowaliście zgniłe ziemniaki, przeklinaliście mieszając z przekleństwami imię Mojego Syna. Będą się psuły nadal, a tego roku na Boże Narodzenie nie będzie ich wcale."
Słowo "pommes de terre" wprawia w zakłopotanie Melanię. W gwarze, której się używa w tej okolicy, na ziemniaki mówi się "las truffas". Pasterka zwraca się więc do Maksymina... ale Piękna Pani ją uprzedza:
"Nie rozumiecie tego, moje dzieci? Zaraz powiem wam to inaczej."
Piękna Pani powtarza ostatnie zdanie i prowadzi dalszą rozmowę w narzeczu z Corps:
"si la recolta se gasta... Si ava de bla... Jeżeli macie zboże, nie trzeba go siać. Wszystko, co posiejecie, zje robactwo a to, co wzejdzie, rozsypie się w proch przy młóceniu. Nastanie wielki głód. Zanim głód nadejdzie, dzieci w wieku poniżej siedmiu lat dostaną dreszczy i będą umierać na rękach trzymających je osób. Inni będą pokutować z powodu głodu. Orzechy zrobaczywieją, a winogrona zgniją"
W tym miejscu Piękna Pani powierza tajemnicę Maksyminowi, później — Melanii. Następnie mówi do obojga dzieci:
"Jeżeli się nawrócą, kamienie i skały zamienią się w sterty zboża, a ziemniaki same się zasadzą. Czy dobrze się modlicie, moje dzieci?"
— "Nie bardzo, proszę Pani!" — odpowiadają obydwoje.
"Ach! moje dzieci, trzeba się dobrze modlić wieczorem i rano. Jeżeli nie macie czasu, zmówcie przynajmniej "Ojcze nasz i Zdrowaś," a jeżeli będziecie mogły módlcie się więcej. W lecie ma mszę świętą chodzi tylko kilka starszych niewiast Inni pracują w niedzielę przez całe lato. W zimie, gdy nie wiedzą, co robić, idą na mszę św. jedynie po to, by sobie drwić z religii. W czasie Wielkiego Postu jedzą mięso jak psy. Moje dzieci, czy nie widziałyście kiedyś zepsutego zboża?"
— "Nie. proszę Pani" — odpowiadają dzieci.
Wówczas Piękna Pani zwraca się do Maksymina:
"Lecz ty, moje dziecko, musiałeś je kiedyś widzieć, w Coin, razem z twoim ojcem. Właściciel pola powiedział wówczas do twego ojca: "Chodźcie zobaczyć, jak moje zboże się psuje". Poszliście razem. Twój ojciec wziął dwa lub trzy kłosy w dłonie, pokruszył je i wszystko obróciło się w proch. Wracaliście później do domu. Kiedy byliście około godziny drogi od Corps, ojciec dał ci kawałek chleba, mówiąc: "Masz dziecko, jedz jeszcze chleb w tym roku, bo nie wiem, czy go kto będzie jadł w roku przyszłym jeżeli zboże będzie się dalej tak psuło."
— "O tak, proszę, Pani!" — odpowiada Maksymin — "teraz sobie to przypominam. Przed chwilą o tym nie pamiętałem."
I Piękna Pani kończy, nie w gwarze, ale po francusku:
"A więc, moje dzieci, ogłoście całemu mojemu ludowi."
Później posuwa się naprzód, przekracza strumyk i nie oglądając się, powtarza z naciskiem:
"A więc, moje dzieci, ogłoście to całemu mojemu ludowi."
Piękna Pani wspina się po krętym zboczu, które wznosi się w stronę le Collet (mała przełęcz). Tam, unosi się do góry. Dzieci dobiegają do niej. Ona spogląda w niebo, potem ku ziemi. Zwrócona w kierunku południowo-wschodnim, "rozpływa się w świetle." Potem znika również światłość...
Dnia 19 września 1851 r., po "przeprowadzeniu dokładnych i surowych badań" zdarzenia, świadków, treści orędzia i oddźwięku na nie, Philibert de Bruillard, biskup z Grenoble, zawyrokuje w swoim orzeczeniu doktrynalnym, że "objawienie Najświętszej Dziewicy dwojgu pasterzom, 19 września 1846 r. na jednej z gór w łańcuchu Alp, położonej w parafii La Salette,... posiada wszelkie znamiona prawdy i że wierni mogą w nie wierzyć bez obawy błędu."
1846 19 września - Objawienie Najświętszej Maryi Panny na La Salette. 20 września -pierwsza spisana relacja (relacja Pra). Zimą, głód, który trwał od 1845 r., zdziesiątkował Francję i Europę.
1847 Kampanie prasowe - wielkie sprawozdanie (Lagier, Bez, Long, Lambert ... ). 19 września: co najmniej 30.000 pielgrzymów na Świętej Górze. Osiem konferencji na temat wydarzenia na La Salette w Kurii Biskupiej w Grenoble w listopadzie grudniu.
1848 Rewolucja we Francji, zamieszki w Europie.
1849 15.000 pielgrzymów zapisało się już do Bractwa Matki Bożej Pojednawczyni z La Salette.
1850 25 września Maksymin spotyka proboszcza z Ars (J. Stern, La Salette, t. 3, s. 25).
1851 Afera z tajemnicami (J. Stern, La Salette, t. 3, s. 25). List pasterski biskupa de Bruillard z 19 września. Objawienie jest autentyczne, kult zatwierdzony, będzie budowany kościół.
1852 Nowy list pasterski: 25 maja położenie kamienia węgielnego, została utworzona grupa misjonarzy diecezjalnych: Misjonarzy Matki Bożej z La Salette.
1854 List pasterski biskupa Ginoulhiac, potwierdzający decyzję biskupa de Bruillard i odrzucający zastrzeżenia przeciwników.
1858 2 lutego księża Archier, Berlioz, Albertin, Bossan, Buisson i Petit składają pierwsze śluby w kaplicy kurii biskupiej.
1860 Ksiądz Sylvain-Maria Giraud składa pierwsze śluby. Misjonarz i autor religijnych utworów dotyczących duchowości zostaje mianowany mistrzem nowicjatu.
1865 Ks. Giraud, wybrany superiorem, pracuje nad stworzeniem prawdziwego ducha zakonnego we wspólnocie. Zaczyna wydawać "Les Annales de Notre Dame de la Salette".
1869-70-71 Sobór Watykański I. Wojna francusko-niemiecka. Komuna Paryska.
1875 Maksymin Giraud umiera w Corps 1 marca,
1876 Bp Fava prosi wspólnotę, aby wypracowała nową konstytucję głosowaną punkt po punkcie. Ks. Archier został wybrany superiorem generalnym. Ks. Jan Berthier zakłada szkołę apostolską.
1878 Papież Leon XIII zachęca bpa Fava i ks. Henryka Berthier, aby zabiegali o zatwierdzenie konstytucji przez stolicę świętą.
1879 Pierwsze śluby wieczyste księży: Archier, Buisson, Henryka Bertier, Jana Berthier, Perrin i Chapuy. Misja w Norwegii zostaje powierzona na dziesięć lat Misjonarzom Matki Bożej z La Salette. 18 kwietnia instytut zostaje uznany na prawach papieskich. 20 i 21 sierpnia ukoronowanie Matki Bożej na La Salette i konsekracja Bazyliki.
1880 Wyjazd do Norwegii (2 księży, 2 braci, 7 studentów teologii). We Francji przyjęto prawa skierowane przeciwko zgromadzeniom zakonnym.
1881 We Francji zaczynają obowiązywać prawa zakazujące działalności szkół zakonnych. Seminarium przenosi się do Szwajcarii.
1892 Księża Pajot i Vignon w Hartford (Connecticut): początek ekspansji do Ameryki Północnej.
1896 Otwarto Seminarium w Rzymie. W ciągu 20 lat ukończyło je około 150 zakonników.
1899 Saletyni francuscy przybywają na Madagaskar i do Kanady za¬chodniej (Saskatchewan).
1901 Prawo zakazujące stowarzyszeń religijnych. Rada generalna znalazła miejsce schronienia (Tournai, Belgia).
1902 Zarząd generalny przenosi się do Szwajcarii, później do Włoch (Salmata). Pięciu pierwszych saletynów przyjeżdża do Polski (Kraków). Ks. Klemens Moussier wyjeżdża do Stanów Zjednoczonych i Brazylii.
1904 Umiera Melania Calvat w Altamura (Bari, Włochy).
1905 We Francji: nowa ustawa o rozdziale Kościoła od państwa.
1914-18 Pierwsza wojna światowa. Zakonnicy francuscy mogą powrócić do Francji.
1923 Saletyni amerykańscy dołączają do saletynów francuskich z Madagaskaru (Antsirabe) w przewidywaniu pracy misyjnej w Sakalava (Wybrzeże Zachodnie).
1926 Ostateczne zatwierdzenie Reguły.
1934 Pierwsze podziały na prowincje: Francja, Polska, Stany Zjednoczone, Brazylia.
1936 Przybycie saletynów do Argentyny (najpierw z Polski, później ze Stanów Zjednoczonych).
1937 Prowincja z Hartford zakłada misję w Arakan w Birmie, misja długo poddawana próbie w okresie inwazji japońskiej, następnie przerwana z powodu prześladowania przez prawo państwowe.
1938 Saletyni w Szwajcarii i w Lichtensteinie tworzą prowincję.
1939 - 45 Druga wojna światowa.
1943 Bp Caillot przypomina Misjonarzom Saletynom, że La Salette jest ich kolebką i domem macierzystym zgromadzenia.
1945 W Stanach Zjednoczonych powstaje nowa prowincja: Attleboro.
1946 Angola: saletyni szwajcarscy rozpoczynają misję. Setna rocznica objawienia. Kongres Maryjny w Grenoble - La Salette.
1948 Filipiny, misja otwarta przez saletynów z Attleboro.
1961 Trzecia prowincja w Stanach Zjednoczonych utworzona w SI. Louis, Missouri.
1962 Sobór Watykański II. Dzieła włoskie stały się prowincją Maryi Pośred¬niczki.
1967 Czwarta prowincja w Stanach Zjednoczonych (Olivet, następnie Milwaukee, Wisconsin).
1982 Filipiny stają się prowincją. Antsirabe - Madagaskar staje się prowincją.
1985 Zatwierdzenie konstytucji poprawionych po Soborze Watykańskim II.
1988 Na Madagaskarze powstaje jedna prowincja dla całej wyspy. Księża z Indii, uformowani na Filipinach, otwierają misję Kerala (Indie).
1990 Prowincja polska zakłada nowe placówki w Niemczech, na Słowacji, Ukrainie i Białorusi.
1991 Pierwsi nowicjusze południowo - amerykańscy w Cochabamba, w Boliwii.
1995-96 Rok jubileuszu 150 -lecia objawienia Matki Bożej na La Salette .
2000 Zjednoczenie czterech prowincji amerykańskich Milwaukee, Hartford, Attleboro, St. Louis.
2006 Powstaje prowincja w Indii.
2012 Angola staje się prowincją.
2012 Zjednoczenie prowincji Szwajcarskiej i Polskiej