Przez kilka miesięcy, jeden dzień w tygodniu byłem wolontariuszem w lokalnym schronisku dla bezdomnych mężczyzn. To pragnienie przyszło po modlitwie i refleksji, także było inspirowane przez słowa i działanie papieża Franciszka, chciałem zaangażować się w posłudze dla ludzi bezdomnych. Moja obecna praca pozwala mi na to, ponieważ zasadniczo koncentruję się na weekendowych programach dla małżeństw a w powszednie dni odprawiam Msze w okolicznych klasztorach.
Ponieważ w diecezji w której pracuję (Tucson) nie ma zorganizowanych schronisk dla bezdomnych, więc postanowiłem zostać wolontariuszem w Gospel Rescue Mission, ośrodku różnych wyznań, przeważnie protestanckich chrześcijan. Aby to było możliwe musiałem odpowiedzieć na kilka długich kwestionariuszy, pracownicy przeprowadzili ze mną szereg wywiadów, musiałem wykazać się niekaralnością, i dopiero wtedy zostałem przyjęty jako wolontariusz. Początkowo niektórzy pracownicy ośrodka byli trochę podejrzliwi co do moich motywów, czy czasem nie będę szukał byłych katolików, albo może będę chciał nawracać ludzi. Zapewniłem ich, że chciałem tylko pomóc. Tak więc przeważnie w środy, po porannej mojej Mszy, idę do schroniska.
W tej misji pracuję jako kierowca, wożąc mieszkańców schroniska na różne spotkania: z lekarzami, policją, na rozmowy kwalifikacyjne do pracy. Pracuję także w biurze przyjęć, które daje kanapki każdemu, kto tutaj przychodzi, modlę się z ludźmi, którzy proszą o modlitwę, zbieram dary dla tych ludzi i pomagam w innych pracach administracyjnych. Kiedy ich wożę, mam dużo czasu, aby z nimi rozmawiać, jak również w czasie gdy jem obiad z nimi. Daje mi to okazję wysłuchać ich obawy, historie ich życia , a także wspierać i zachęcać ich, do pracy, aby zreformować swoje życie po więzieniu lub uzależnieniu, po utracie pracy i lub braku wsparcia ze strony rodziny.
Bóg obdarza mnie błogosławieństwem w tej posłudze, i otwiera mi oczy na złożoność problemów, które bezdomni ludzie doświadczają. Także poszerza moje horyzonty, pracując ręka w rękę z innymi chrześcijanami pozwala mi wychodzić poza moje własne, bardziej komfortowe, katolickie warunki.
Paul Mandziuk M.S.
Dzień, pod hasłem: „Zapal światło w proteście przeciwko handlowi ludźmi”, został zorganizowany z inicjatywy Międzynarodowych Unii Przełożonych Generalnych Męskich i Żeńskich (UISG i USG), a patronują mu Kongregacja ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego oraz Papieska Rada Duszpasterstwa Migrantów i Podróżujących i Papieska Rada „Iustita et Pax”. Jako reprezentanci tych watykańskich dykasterii przemówili krótko kard. Joao Braz de Aviz, Antonio Maria Veglio oraz Peter Kodwo Appiah Turkson.
Raz jeszcze – po nieustannych apelach Papieża Franciszka i po kongresach, które odbyły się w Papieskiej Akademii Nauk – z Watykanu podnosi się mocny i zdecydowany głos przeciwko jednej z najstraszniejszych plag, jakie nękają współczesne społeczeństwo. Jak przypomniała siostra Carmen Sammut, przewodnicząca UISG, dziś „miliony dzieci, mężczyzn i kobiet jest sprzedawanych i branych w niewolę z przeznaczeniem do pracy przymusowej, prostytucji czy handlu narządami”.
Według szacunków Międzynarodowej Organizacji Pracy na świecie jest 21 mln ofiar handlu ludźmi. Od początku swego pontyfikatu papież Franciszek wzywa do eliminacji tego to zjawiska. Czyniąc swoimi jego wezwania i wspierani przez niego, zakonnice i zakonnicy wyszli z inicjatywą Dnia.
Na obchody Dnia wybrano wspomnienie liturgiczne św. Józefiny Bakhity, sudańskiej niewolnicy, która po wyzwoleniu wstąpiła do zgromadzenia kanosjanek.
(Niedziela)
Rok Sprawiedliwości i Pokoju w naszym Zgromadzeniu wymaga od nas podjęcia specyficznych tematów , które uważamy za bliskie idei Sprawiedliwości i Pokoju. Przedstawiamy Wam kalendarz Roku 2015, w którym zaznaczyliśmy niektóre dni mające związek z naszym Rokiem Sprawiedliwości, Pokoju i Pojednania.
Kościół Katolicki także proponuje pewne dni, lub wspiera międzynarodowe albo światowe inicjatywy. Dlatego przedstawiamy wam okazję zaplanowania działań w waszym kalendarzu, w nawiązaniu do inicjatyw Kościoła lub Organizacji Narodów Zjednoczonych. Byłoby dobrze, gdybyście znaleźli jeden dzień w miesiącu, w którym zaprosilibyście waszych współbraci, waszych współpracowników świeckich albo parafian do modlitwy, do uświadomienia sobie wagi tych tematów, a najlepiej do działania. Można wybrać także inne dni, wspomnienia lub święta (święta narodowe lub lokalne) aby o tym mówić, poznawać, i angażować się w odpowiednie działania.
Jednak najważniejszym celem Roku Sprawiedliwości i Pokoju nie są nasze rozmowy, konferencje, czy modlitwy, one powinny nam pomóc żyć i działać w świecie, tak jak, to robił nasz Pan Jezus Chrystus, aby przybliżyło się Królestwo Boże.
Obok dat podajemy przykładowe odnośniki do genezy dnia lub do inspiracji tematu. KK Kościół Katolicki, ONZ – Organizacja Narodów Zjednoczonych. Niestety nie znaleźliśmy w Internecie odnośników do wszystkich inicjatyw w języku polskim)
STYCZEŃ
Skąd się pojawiła idea Sprawiedliwości Pokoju i Ochrony Stworzenia (JPIC)?
Apel do zaangażowania się w sprawy JPIC jest zachętą do otwarcia oczu na rzeczywistość w jakiej żyjemy, nie przyjmowania wszystkiego jako oczywistość, do poszerzenia horyzontów naszego myślenia. Czy człowiek może być obojętny na sytuacje niesprawiedliwości, na konflikty, na przejawy egoistycznego zachowania wokół siebie? Czy można nie reagować na niszczenie środowiska albo na bezmyślne i czasem brutalne traktowanie innych stworzeń? Taka postawa jest możliwa w dwóch przypadkach, albo gdy ktoś jest ślepy na rzeczywistość, czyli tego nie widzi i nie rozumie, albo gdy mu na tym nie zależy. Każdy z nas jest wyjątkową istotą, i cel naszego życia jest transcendentny, ale należymy jednak do świata stworzonego, a życie otrzymaliśmy od Boga, tak jak wszystko inne. Syn Boży, który ogołocił samego siebie, i przyjął naszą naturę, pomimo, że dostosował się do naszego społeczeństwa, do naszego środowiska, został jednak ostatecznie odrzucony przez swoich między innymi za to, że krytykował nasz sposób myślenia. Postawa Jezusa nie była postawą kontestatora, buntownika przeciw zwyczajom i złym postawom, jakich wielu istniało i nadal się pojawiają. Takich ludzi nigdy nie brakuje, ponieważ wystarczy mieć oczy otwarte i łatwo jest dostrzec zło a jeszcze łatwiej o nim mówić, wytykając innym błędy. Mniej jest tych, którzy zmieniają najpierw siebie i próbują pomóc innym.
Jezus pokazał nam wszystkim na sobie samym, jakim ma być człowiek. On nie przechodził obojętnie wobec niesprawiedliwości, (przykłady gdy odwołuje się do sprawiedliwości rozumianej w perspektywie zbawienia wiecznego Mt 5,1-12 ; Mt 5, 20; Mt 6, 33; Mt 9, 13; Mt 13,36-43; Mt 21,32; Mt 23,23; Mt 23,28; Mt 25; 31-46; Mk 2, 17; Łk 11, 42; Łk, 16, 15; Łk, 18,9-14; J, 7,245; J, 8-10;)
Jezus był wrażliwy na biednych, Mt 9,27-30; na cudzoziemców Mt, 15,21-28; Mt 29-34; Łk 10,3037; Łk 17 11-19 na ludzką obłudę, Mt,6,2-6; Mt 7,1-2; Mt 7,5; Mt 15,7; Mt 22,15-22; Mt 23,13;-33; Łk 6,41; Łk 12,1; Łk 12,56; na konflikty, na przyrodę, Mt 13,3-9; Łk 12,22-31; Mt 19-24; Mk 4, 26-32; Łk 12,54-57. Zawsze, kiedy obnażał niesprawiedliwość, obłudę, pychę czy na inne grzechy robił to ze względu na zbawienie danej osoby, ze względu na Królestwo Boże a nie tylko dla samej idei sprawiedliwości. Takiej samej postawy oczekuje On od swoich uczniów.
Kościół widząc w osobie Jezusa swój niedościgniony wzór, od dawna angażuje się w ukazywanie światu wartości drogich Jezusowi, poprzez zajmowanie się biednymi, chorymi, cudzoziemcami, łagodzenie konfliktów, pomoc poszkodowanym, wskazywanie na niesprawiedliwość, wspieranie oświaty i uświadamianie ludziom ich praw i obowiązków. Niektóre z tych działalności są bardziej, inne mniej rozwinięte, niezależnie jednak od ich stopnia rozwoju i zorganizowania Kościół zawsze podkreśla, że wszelka pomoc innym zaczyna się od osobistego nawrócenia. Gdyby brakło tego wymiaru wszelka działalność Kościoła byłaby dziełem czysto ludzkim (Czyż i poganie tego nie czynią? Mt 5,47) .
Chrześcijanin powinien uważać zaangażowanie na rzecz budowy społeczeństwa za swój obowiązek[1]. Kościół kieruje się tym, co powiedział Jezus: Wszystko co zrobiliśmy jednemu z tych braci najmniejszych, zrobiliśmy dla Niego. (Mt 25,40 i 45).
Trochę później przyszło w Kościele zrozumienie, że Ziemia jest naszym domem, środowisko potrzebuje szacunku tak samo jak inne stworzenia. Ziemi nie wolno niszczyć eksploatując jej zasoby w sposób bezmyślny.
W czasie Soboru Watykańskiego II powstała myśl, żeby powołać w łonie Kościoła organizację wspierającą sprawiedliwość w świecie[2]. Obecnie ta idea przybrała w łonie Kościoła postać Papieskiej Rady Sprawiedliwości i Pokoju. W wielu zgromadzeniach zakonnych ta działalność jest określana jako JPIC.
Kościół na przestrzeni lat wypowiadał się w sprawach dotyczących pokoju, sprawiedliwości na świecie, praw pracowników, bezrobocia, ubóstwa. Większość tych wypowiedzi została uporządkowana i zebrana w Kompendium Nauki Społecznej Kościoła.
W świecie istnieje wiele zorganizowanych i spontanicznych działań, które mają na celu rozwój ludzkiej osoby, ochronę praw człowieka i innych stworzeń, pomoc biednym, prześladowanym, emigrantom, troskę o ekologię i inne tego rodzaju inicjatywy. Trzeba dostrzec dobro, które istnieje także poza sferą Kościoła. Z wieloma z nich trzeba współpracować. Zawsze jednak trzeba pamiętać, że wśród celów stawianych sobie przez niektóre z tych organizacji mogą być takie, których Kościół nie może przyjąć, dlatego potrzebne jest rozeznawanie[3].
Wszystkim nam potrzebny jest impuls, abyśmy nie przyzwyczajali się do zła[4], abyśmy widzieli to, czego nie widzimy, lub nie chcemy widzieć. Nade wszystko jednak potrzebne jest nam konkretne działanie. Bez działania na rzecz JPIC całe zaangażowanie byłoby czystym idealizmem.
JPIC nie jest kwestią samej wiedzy, chociaż wiedza na temat JPIC jest jej początkiem. Czasem jednak musimy pójść do Szkoły PJIC.
JPIC nie jest kwestią tylko informacji, chociaż często nie wiemy gdzie jej szukać.
JPIC nie jest kwestią tylko wielkich medialnych akcji, chociaż i te są potrzebne i trzeba się w nie czasem włączyć. Czasem trzeba zrobić indywidualną akcję w swoim środowisku.
JPIC to nie tylko kwestia wykazania się przed innymi, że coś się jednak robi. Jest raczej zmianą myślenia, osobistego nawrócenia i zdecydowanego przyjęcia postawy Jezusa.
Dlatego warto zainteresować się działalnością takich organizacji jak na przykład:
Christian Freedom Internationalis
Portes Ouvertes Open Doors Internationalis .
Głos przesladowanych Chrześcijan
Aid to the church in the Need
Caritas Internationalis
Lekarze bez Granic i Lekarze Świata
W budzenie świadomości włączają sie także organizacje pozarządowe. Warto włączyć się w poparcie apeli organizacji NGO - Non-Governmental Organization
Czym się charakteryzują Organizacje Poza Rządowe?
- niezależnością od rządu,
- dobrowolnością członkostwa,
- nie nastawianiem się na zysk ( non profit )
- nie dążeniem do władzy w obronie ludzi i spraw.
Wielu naszych współbraci nie jest obojętnych na sprawy Sprawiedliwości, Pokoju Pojednania i Szacunku dla Stworzenia. Z pewnością chętnie przyjęliby pomoc w tym co robią. Nie bądźmy obojętni.
ks. Henryk Przeździecki MS
[1] Gaudium et Spes, 43. „(Pomoc, jaką Kościół przez chrześcijan stara się przynosić aktywności ludzkiej). Sobór upomina chrześcijan, obywateli obydwu społeczności, aby przykładali się do wiernego wypełniania swych obowiązków ziemskich, kierując się w tym duchem Ewangelii. Odstępują od prawdy ci, którzy wiedząc, że nie mamy tu trwałego państwa, lecz że poszukujemy przyszłego, mniemają, iż mogą wobec tego zaniedbywać swoje obowiązki ziemskie, nie bacząc na to, że na mocy samej wiary bardziej są zobowiązani wypełniać je według powołania, jakie każdemu jest dane. Ale nie mniej błądzą ci, którzy na odwrót sądzą, że mogą tak się pogrążać w interesach ziemskich, jakby one były całkiem obce życiu religijnemu, ponieważ to ostatnie polega, wedle ich mniemania, na samych aktach kultu i wypełniania pewnych obowiązków moralnych. Rozłam między wiarą wyznawaną a życiem codziennym, występujący u wielu, trzeba zaliczyć do ważniejszych błędów naszych czasów.”
[2] Lumen Gentium 90, „Mając na względzie ogrom utrapień, które dziś jeszcze dręczą większą część rodu ludzkiego, i chcąc wspierać wszędzie sprawiedliwość, a zarazem miłość Chrystusową względem ubogich, Sobór uważa za rzecz bardzo wskazaną utworzenie jakiejś organizacji w Kościele powszechnym, której zadaniem byłoby pobudzać społeczność katolicką do popierania rozwoju krajów cierpiących niedostatek oraz sprawiedliwości społecznej między narodami.”
[3] Na przykład Amnesty International, która obecnie prowadzi kampanię My Body My Rights Każdy z nas ma prawo decydowania o swoim zdrowiu, ciele, seksualności i prokreacji - bez przymusu, przemocy i dyskryminacji. W tym się mieści walka o prawo do aborcji.
Human Right Watch Zajmuje się monitorowaniem przestrzegania praw człowieka w różnych rejonach świata. Skupia się przede wszystkim na obronie wolności słowa i przekonań, zwalczaniu cenzury, zapewnieniu oskarżonym prawa do uczciwego procesu i ewentualnego azylu, przeciwdziała zabójstwom politycznym, zapobiega torturom i arbitralnemu pozbawianiu wolności, ochronie praw kobiet (w tym prawa do aborcji) i praw dziecka, zwalczaniu przekazywania broni reżimom i partyzantom naruszającym prawa człowieka.
Partia Zielonych walcząc o ekologię, zrównoważony rozwój, sprawiedliwość społeczną, walczy też o legalizację związków homoseksualnych i prawo do przerywania ciąży.
[4] Papież Franciszek, Audiencja generalna środa popielcowa 2014 Papież mówił: nie możemy "przyzwyczajać się do sytuacji poniżenia i nędzy, jakie spotykamy na ulicach naszych miast". - Istnieje niebezpieczeństwo biernej akceptacji pewnych zachowań i obojętności wobec otaczających nas smutnych realiów. wierzący nie mogą przyzwyczajać się do realiów zła, przemocy, ubóstwa i losu bezdomnych oraz uchodźców.
Czym jest Nauka Społeczna Kościoła(NSK)?
Wobec "wielkiego dramatu" współczesnego świata, wywołanego przez rozliczne zagrożenia, które często towarzyszą postępowi człowieka, "nikt nie może pozostać obojętny".(RH,16) Kościół, wkraczając w tę dziedzinę, jest świadom własnych ograniczeń. Nie pretenduje do roli tego, kto może dostarczyć rozwiązań wszystkich problemów składających się na dramatyczną sytuację współczesnego świata, tym bardziej że istnieją ogromne różnice w stopniu rozwoju poszczególnych krajów i bardzo różne są sytuacje, w które bywają zaangażowani chrześcijanie. Kościół natomiast może i powinien podawać, w "świetle czerpanym z Ewangelii", zasady i wskazania niezbędne dla prawidłowej organizacji życia społecznego, dla ochrony godności osoby ludzkiej i dla dobra wspólnego.
Trzeba zawsze odróżniać oficjalną Naukę Społeczną Kościoła od poglądów różnych szkół, które zajmują się systematycznym wyjaśnianiem, rozwijaniem i porządkowaniem myśli społecznej zawartej w dokumentach papieskich.
Istotne elementy, składające się na opis i definicję natury Nauki Społecznej Kościoła:
- nauczanie społeczne Kościoła zrodziło się ze spotkania Ewangelii z konkretnymi problemami pojawiającymi się w życiu społeczeństwa.
- Zagadnienia, o których mówi NSK są przedmiotem refleksji moralnej poprzez badania naukowe, ale także dzięki doświadczeniom wspólnoty chrześcijan, która każdego dnia spotyka się z różnymi przejawami nędzy, a także z problemami, które niesie z sobą industrializacja.
W procesie kształtowania się tej nauki niezbędne jest odniesienie do teologii i filozofii, które tworzą jej podstawę, oraz do nauk o człowieku i o społeczeństwie.
Nauka Społeczna Kościoła posiada własną tożsamość o określonym profilu teologicznym.
Źródłami nauki społecznej są:
Pismo święte, nauczanie Ojców i wielkich teologów Kościoła oraz Urząd Nauczycielski.
Jej podstawą i pierwszorzędnym przedmiotem jest godność osoby ludzkiej z jej nienaruszalnymi prawami, które stanowią istotę "prawdy o człowieku" Podmiotem jest cała chrześcijańska wspólnota, pozostająca w jedności i pod przewodnictwem prawowitych pasterzy, których rzeczywistymi współpracownikami są także ludzie świeccy, dysponujący chrześcijańskim doświadczeniem.
Treść nauki obejmuje wizję człowieka, ludzkości i społeczeństwa, ukazuje zatem całego człowieka, człowieka społecznego, jako określony podmiot i fundamentalną rzeczywistość antropologii chrześcijańskiej.
Celem KNS jest pasterska posługa wobec świata, zmierzająca do pobudzania integralnego rozwoju człowieka poprzez praktykę chrześcijańskiego wyzwolenia w perspektywie ziemskiej i transcendentnej.
Nie chodzi tu o głoszenie jedynie "czystej wiedzy", ale o wiedzę teoretyczno-praktyczną, posiadającą znaczenie i orientację duszpasterską, spójną z misją ewangelizacyjną Kościoła w służbie całego człowieka, każdego człowieka i wszystkich ludzi.
W każdej epoce i w każdej sytuacji Kościół wciąż na nowo podejmuje tę posługę, spełniając w społeczeństwie potrójną rolę:
- głosi prawdę o godności człowieka i jego prawach,
- obnaża niesprawiedliwość oraz
- przyczynia się do pozytywnych przemian w społeczeństwie i do prawdziwego postępu człowieka.
TRZY WYMIARY NAUKI SPOŁECZNEJ
W nauce społecznej można wyróżnić trzy wymiary: teoretyczny, historyczny i praktyczny. Istnieje przede wszystkim wymiar teoretyczny, ponieważ Urząd Nauczycielski Kościoła sformułował w dokumentach społecznych swe poglądy wprost, w sposób organiczny i systematyczny; wskazuje on pewną drogę wiodącą do stworzenia takich relacji między ludźmi, które będą oparte na zasadach uniwersalnych, i które mogą zostać zaakceptowane przez wszystkich. Mowa tu, o trwałych zasadach etycznych, nie zaś o poglądach zmieniających się z upływem czasu ani też o "sprawach techniki życia społeczno-gospodarczego, bo do tego [Urząd Nauczycielski] nie ma ani odpowiednich środków, ani powołania"
Nauka społeczna Kościoła posiada także "wymiar historyczny", aplikacja bowiem niezmiennych zasad dokonuje się w niej w kontekście konkretnej wizji społeczeństwa i jest inspirowana przez refleksję nad jego problemami.
Istnieje wreszcie jej "wymiar praktyczny", ponieważ nauka społeczna nie ogranicza się jedynie do głoszenia trwałych zasad stanowiących podstawę refleksji ani też do interpretacji historycznie określonych zjawisk społecznych, ale również proponuje skuteczne stosowanie tych zasad w praktyce, przekładając je na język konkretu w takim kształcie i w takiej mierze, jak to jest możliwe i potrzebne w danych okolicznościach.
METODOLOGIA NAUKI SPOŁECZNEJ
Metoda obejmuje trzy fazy: widzieć, oceniać, działać.
Widzieć znaczy dostrzegać i badać rzeczywiste problemy oraz ich przyczyny, których analiza należy jednak do nauk o człowieku i o społeczeństwie.
Oceniać znaczy interpretować tę rzeczywistość w świetle źródeł nauki społecznej, które determinują ocenę zjawisk społecznych i ich etycznych implikacji.
Działanie jest nastawione na realizację dokonanych wyborów. Wymaga ono prawdziwego nawrócenia, to jest takiej przemiany wewnętrznej, dzięki której człowiek pozwala się przeniknąć przez oczyszczające światło Boże, jest otwarty na jego wskazania i gotów je wypełnić.
METODA ROZEZNANIA
Nie jest rzeczą Kościoła naukowe analizowanie rzeczywistości społecznej, chrześcijańskie rozeznanie - rozumiane jako poszukiwanie prawdy i ocena prawdziwości sądów - pozwala badać istotne przyczyny zła społecznego, szczególnie niesprawiedliwości, a zarazem korzystać ze sprawdzonego, ale nie ideologicznego dorobku nauk o człowieku. Celem jest tu sformułowanie obiektywnej oceny rzeczywistości społecznej w świetle trwałych zasad oraz wskazanie konkretnych, właściwych rozwiązań - możliwych i dostępnych w danych okolicznościach - które usuną niesprawiedliwość i będą sprzyjać koniecznym przemianom politycznym, ekonomicznym i kulturowym.
EWOLUCJA NAUKI SPOŁECZNEJ
Nauka społeczna Kościoła, ze względu na swą rolę łącznika między Ewangelią a konkretną rzeczywistością człowieka i społeczeństwa, musi być ciągle aktualizowana i dostosowywana do nowych sytuacji, pojawiających się w dziejach świata.
opr. HP
Spis treści Kompendium Nauki Społecznej Kościoła. Może posłużyć jako pomoc przy organizowaniu Szkoły JPIC. Tekst Kompendium NSK można znaleźć na stronie Vatican.va
KOMPENDIUM NAUKI SPOŁECZNEJ KOŚCIOŁA
ROZDZIAŁ PIERWSZY
Decyzja nr 8 z ostatniej Kapituły Generalnej zaleciła zorganizowanie w każdej Prowincji Szkoły Sprawiedliwości i Pokoju. Jak ją zorganizować, dla kogo, i w jakim celu, próbuje wyjaśnić Międzynarodowa Komisja JPIC.
Zarys Programu Szkoły JPIC (Sprawiedliwość Pokój i Ochrona Stworzenia)
Wskazówki Komisji JPIC .
Zasadniczą sprawą przy organizacji Szkoły JPIC jest szeroko rozumiane uświadamianie siebie i innych na niesprawiedliwość, brak pokoju oraz nieliczenie się ze środowiskiem. O wielu sprawach nie mamy pojęcia, albo mamy takie ich rozumienie jakie kształtują media.
Szkoła ma nauczyć myśleć według Ewangelii, odważnie, bez uprzedzeń, oraz konfrontować nasze sądy z Nauczaniem Kościoła. Uczniami w szkole mogą być osoby dorosłe w każdym wieku, które chcą żyć i dzielić się z innymi wiarą katolicką.
Myśląc o szkole JPIC nie można zawęzić jej programu jedynie do wykładów. Czysto teoretyczne przygotowanie do tego zagadnienia może się przekształcić w ideologizowanie. Dlatego ważne jest, żeby wprowadzenie w sprawy JPIC było poparte praktycznym zaangażowaniem. Wśród praktycznych zaangażowań mamy na myśli: modlitwę w intencji pokojowego rozwiązywania konfliktów, działań pro ekologicznych, praktycznej pomocy ludziom biednym,
Ważne jest także właściwe przygotowanie prowadzących szkołę. Prowadzący muszą znać jej program, wiedzieć kogo zapraszają jak wykładowcę, korzystać z pomocy ruchów i organizacji zaangażowanych w sprawy JPIC, tak aby pokazać że Szkoła JPIC jest katolickim sposobem widzenia problemów świata i jednocześnie praktyczną odpowiedzią na aktualne problemy.
Powinna prowadzić do aktywnego zaangażowania się w przedłużenie misji Jezusa.
Nauka Społeczna Kościoła może być programem dla wykładów rozłożonym jednak na cykl co najmniej czterech dużych spotkań. Nie chodzi o to, żeby wyczerpać od razu wszystkie zagadnienia, ale trzeba się strzec pobieżnego traktowania zagadnień. W programie trzeba uwzględnić także samodzielną pracę uczniów dotyczącą zrozumienia zagadnień i tematów, a także dyskusje, i wspólną pracę.
Praktyczna część szkoły powinna obejmować przy najmniej trzy różne akcje spośród wymienionych: modlitwa, rozważanie Słowa Bożego, działanie w celu ochrony Stworzenia, „dotknięcie biedy” i próba pomocy konkretnym biednym osobom.
Szkoła może być organizowana w cyklu tygodniowym, miesięcznym lub rocznym. Nie można jednak nazywać szkołą pojedynczych konferencji na tematy JPIC. Uczniowie powinni poznać na początku jej program i zgodzić się w nim uczestniczyć. Może się zakończyć rozdaniem zaświadczeń, ale jej celem jest stworzenie postawy Sprawiedliwości Pokoju i Ochrony Stworzenia, dlatego byłoby lepiej gdyby jej uczniowie po jakimś czasie chcieli się spotkać i podzielić swoim doświadczeniem.
Tematy, którymi będzie się zajmować Szkoła JPIC będą się z pewnością różnić w zależności od Prowincji, ponieważ każdy kraj ma własne istotne sprawy. Jednak jako międzynarodowe Zgromadzenie powinniśmy być szczególnie wrażliwi na te problemy, które są niezależne od granic narodowych jak np.: handel ludźmi, migracja ludności, szkody środowiskowe o szerokim zasięgu.
Jako wstęp proponujemy lekturę tekstu Królestwo Boże ks. prof. J. Fuellenbach SVD.
Spis treści zawierający całość Nauki Społecznej Kościoła.
I WYZWALAJĄCE DZIAŁANIE BOGA W HISTORII IZRAELA
a) Darmowa bliskość Boga
b) Zasada stworzenia i darmowe działanie Boga
II. JEZUS CHRYSTUS . WYPEŁNIENIE OJCOWSKIEGO ZAMYSŁU MIŁOŚCI
a) W Jezusie Chrystusie urzeczywistnia się decydujące wydarzenie historii Boga z ludźmi
b) Objawienie Miłości trynitarnej
III. OSOBA LUDZKA W BOŻYM ZAMYŚLE MIŁOŚCI
a) Miłość trynitarna, początek i cel osoby ludzkiej
b) Zbawienie chrześcijańskie: dla wszystkich ludzi i całego człowieka
c) Uczeń Chrystusa jako nowe stworzenie
d) Transcendencja zbawienia i autonomia rzeczy ziemskich
IV. ZAMYSŁ BOŻY I POSŁANNICTWO KOŚCIOŁA
a) Kościół, znak i obrona transcendencji osoby ludzkiej
b) Kościół, Królestwo Boże i odnowa stosunków społecznych
c) Nowe niebo i nowa ziemia
d) Maryja i Jej „fiat” w Bożym planie miłości
POSŁANNICTWO KOŚCIOŁA I NAUKA SPOŁECZNA I. EWANGELIZACJA I NAUKA SPOŁECZNA
a) Kościół, przybytek Boga z ludźmi
b) Inspirować i przepajać społeczeństwo Ewangelią
c) Nauka społeczna, ewangelizacja i promocja człowieka
d) Prawo i obowiązek Kościoła
II. NATURA NAUKI SPOŁECZNEJ
a) Poznanie oświecone przez wiarę
b) Życzliwy dialog z każdą dziedziną wiedzy
c) Wyraz posługi nauczania Kościoła
d) Pojednanie społeczeństwa przez sprawiedliwość i miłość
e) Przesłanie do dzieci Kościoła i do całej ludzkości
f) Pod znakiem ciągłości i odnowy
III. NAUKA SPOŁECZNA W NASZYCH CZASACH: RYS HISTORYCZNY
a) Początek nowej drogi
b) Od „Rerum novarum” do obecnego czasu
c) W świetle i pod wpływem Ewangelii
OSOBA LUDZKA I JEJ PRAWA
I. NAUKA SPOŁECZNA I ZASADA PERSONALIZMU
II. OSOBA LUDZKA . „IMAGO DEI”
a) Istota stworzona na obraz Boży
b) Dramat grzechu
c) Powszechność grzechu i powszechność zbawienia
III. OSOBA LUDZKA I JEJ LICZNE WYMIARY
A) Jedność osoby
B) Otwarcie na transcendencję i niepowtarzalność osoby
a) Otwarta na transcendencję
b) Jedyna i niepowtarzalna
c) Poszanowanie ludzkiej godności
C) Wolność osoby
a) Wartość i granice wolności
b) Związek wolności z prawdą i prawem naturalnym
D) Równość w godności wszystkich osób
E) Społeczna natura człowieka
IV. PRAWA CZŁOWIEKA
a) Znaczenie praw człowieka
b) Wyszczególnienie praw
c) Prawa i obowiązki
d) Prawa ludów i narodów
e) Zmniejszyć rozdźwięk między „literą” a „duchem”
ZASADY NAUKI SPOŁECZNEJ KOŚCIOŁA
I. ZNACZENIE I JEDNOŚĆ
II. ZASADA DOBRA WSPÓLNEGO
a) Znaczenie i główne skutki
b) Odpowiedzialność wszystkich za dobro wspólne
c) Obowiązki wspólnoty politycznej
III. POWSZECHNE PRZEZNACZENIE DÓBR
a) Źródło i znaczenie
b) Powszechne przeznaczenie dóbr i własność prywatna
c) Powszechne przeznaczenie dóbr i preferencyjna opcja na rzecz ubogich
IV. ZASADA POMOCNICZOŚCI
a) Źródło i znaczenie
b) Konkretne wskazania
V. UCZESTNICTWO
a) Znaczenie i wartość
b) Uczestnictwo i demokracja
VI. ZASADA SOLIDARNOŚCI
a) Znaczenie i wartość
b) Solidarność jako zasada społeczna i cnota moralna
c) Solidarność i wspólne wzrastanie ludzi
d) Solidarność w życiu i orędziu Jezusa Chrystusa
VII. PODSTAWOWE WARTOŚCI ŻYCIA SPOŁECZNEGO
a) Relacja między zasadami i wartościami
b) Prawda
c) Wolność
d) Sprawiedliwość
VIII. DROGA MIŁOŚCI
CZĘŚĆ DRUGA
RODZINA – ŻYWOTNA KOMÓRKA SPOŁECZNA
I. RODZINA - PIERWSZA NATURALNA SPOŁECZNOŚĆ
a) Znaczenie rodziny dla osoby
b) Znaczenie rodziny dla społeczeństwa
II. MAŁŻEŃSTWO . FUNDAMENT RODZINY
a) Wartość małżeństwa
b) Sakrament małżeństwa
III. SPOŁECZNA PODMIOTOWOŚĆ RODZINY
a) Miłość i formowanie się wspólnoty osób
b) Rodzina – sanktuarium życia
c) Zadanie wychowawcze
d) Godność i prawa dzieci
IV. RODZINA JAKO WSPÓŁTWÓRCA ŻYCIA SPOŁECZNEGO
a) Solidarność rodzinna
b) Rodzina, życie gospodarcze i praca
V. SPOŁECZEŃSTWO W SŁUŻBIE RODZINIE
LUDZKA PRACA
I. ASPEKTY BIBLIJNE
a) Obowiązek uprawy ziemi i troski o nią
b) Jezus – człowiek pracy
c) Obowiązek pracy
II. PROFETYCZNE ZNACZENIE ENCYKLIKI „RERUM NOVARUM”
III. GODNOŚĆ PRACY
a) Podmiotowy i przedmiotowy wymiar pracy
b) Relacja między pracą a kapitałem
c) Praca – prawo do uczestnictwa
d) Praca a własność prywatna
e) Świąteczny wypoczynek
IV. PRAWO DO PRACY
a) Praca jest konieczna
b) Rola państwa i społeczeństwa obywatelskiego w popieraniu prawa do pracy
c) Rodzina i prawo do pracy
d) Kobiety i prawo do pracy
e) Praca nieletnich
f) Emigracja i praca
g) Rolnictwo i prawo do pracy
V. PRAWA PRACOWNICZE
a) Godność pracowników i poszanowanie ich praw
b) Prawo do sprawiedliwej zapłaty i podziału zysku
c) Prawo do strajku
IV. SOLIDARNOŚĆ MIĘDZY PRACOWNIKAMI
a) Znaczenie związków zawodowych
b) Nowe formy solidarności
VII. „RES NOVAE” W ŚWIECIE PRACY
a) Okres epokowych przemian
b) Nauka społeczna i „res novae”
ŻYCIE EKONOMICZNE
I. ASPEKTY BIBLIJNE
a) Człowiek, ubóstwo i bogactwo
b) Bogactwo istnieje po to, aby się nim dzielić
II. MORALNOŚĆ I EKONOMIA
III. PRYWATNA INICJATYWA I PRZEDSIĘBIORSTWO
a) Przedsiębiorstwo i jego cele
IV. INSTYTUCJE EKONOMICZNE
W SŁUŻBIE CZŁOWIEKA
a) Rola wolnego rynku
b) Działanie państwa
c) Rola pośredników
d) Zużycie i oszczędność
V. „RES NOVAE” W EKONOMII
a) Korzyści i zagrożenia globalizacji
b) Międzynarodowy system finansowy
c) Rola wspólnoty międzynarodowej w epoce ekonomii globalnej
d) Solidarny i całościowy rozwój
e) Potrzeba wielkiej pracy na polu wychowania i kultury
WSPÓLNOTA POLITYCZNA
I. ASPEKTY BIBLIJNE
a) Panowanie Boga
b) Jezus i władza polityczna
c) Pierwsze wspólnoty chrześcijańskie
II. ZASADA I CEL WSPÓLNOTY POLITYCZNEJ
a) Wspólnota polityczna, człowiek i naród
b) Ochrona i popieranie praw człowieka
c) Życie społeczne oparte na obywatelskiej przyjaźni
III. WŁADZA POLITYCZNA
a) Podstawa władzy politycznej
b) Władza jako siła moralna
c) Prawo do sprzeciwu sumienia
d) Prawo do oporu
e) Wymierzanie kar
IV. SYSTEM DEMOKRACJI
a) Wartości i demokracja
b) Instytucje i demokracja
c) Elementy moralne reprezentacji politycznej
d) Narzędzia uczestnictwa politycznego
e) Informacja i demokracja
V. WSPÓLNOTA POLITYCZNA W SŁUŻBIE SPOŁECZEŃSTWU OBYWATELSKIEMU
a) Wartość społeczeństwa obywatelskiego
b) Prymat społeczeństwa obywatelskiego
c) Zastosowanie zasady pomocniczości
VI. PAŃSTWO I WSPÓLNOTY RELIGIJNE
A) Wolność religijna – podstawowe prawo człowieka
B) Kościół katolicki i wspólnota polityczna
a) Autonomia i niezależność
b) Współpraca
WSPÓLNOTA MIĘDZYNARODOWA
I. ASPEKTY BIBLIJNE
a) Jedność rodziny ludzkiej
b) Jezus Chrystus pierwowzorem i fundamentem nowej ludzkości
c) Uniwersalne powołanie chrześcijaństwa
II. PODSTAWOWE ZASADY WSPÓLNOTY MIĘDZYNARODOWEJ
a) Wspólnota międzynarodowa i wartości
b) Stosunki oparte na harmonii między porządkiem prawnym a porządkiem moralnym
III. ORGANIZACJA WSPÓLNOTY MIĘDZYNARODOWEJ
a) Znaczenie organizacji międzynarodowych
b) Osobowość prawna Stolicy Apostolskiej
IV. MIĘDZYNARODOWA WSPÓŁPRACA NA RZECZ ROZWOJU
a) Współpraca dla zagwarantowania prawa do rozwoju
b) Walka z ubóstwem
c) Zadłużenie zagraniczne
OCHRONA ŚRODOWISKA
I. ASPEKTY BIBLIJNE
II. CZŁOWIEK I ŚWIAT RZECZY
III. KRYZYS RELACJI MIĘDZY CZŁOWIEKIEM A ŚRODOWISKIEM
IV. WSPÓLNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ
a) Środowisko zbiorowym dobrem
b) Zastosowanie biotechnologii
c) Środowisko i współdzielenie dóbr
d) Nowe style życia
UPOWSZECHNIANIE POKOJU
I. ASPEKTY BIBLIJNE
II. POKÓJ . OWOC SPRAWIEDLIWOŚCI I MIŁOŚCI
III. KLĘSKA POKOJU . WOJNA
a) Obrona konieczna
b) Obrona pokoju
c) Obowiązek obrony niewinnych
d) Środki przeciwko tym, którzy zagrażają pokojowi
e) Rozbrojenie
f) Potępienie terroryzmu
IV. WKŁAD KOŚCIOŁA W BUDOWANIE POKOJU
CZĘŚĆ TRZECIA
NAUKA SPOŁECZNA I DZIAŁALNOŚĆ KOŚCIOŁA
I. DZIAŁALNOŚĆ DUSZPASTERSKA NA POLU SPOŁECZNYM
a) Nauka społeczna i inkulturacja wiary
b) Nauka społeczna i duszpasterstwo społeczne
d) Nauka społeczna i formacja
d) Popieranie dialogu
e) Podmioty duszpasterstwa społecznego
II. NAUKA SPOŁECZNA I ZAANGAŻOWANIE KATOLIKÓW ŚWIECKICH
a) Wierny świecki
b) Duchowość wiernego świeckiego
c) Roztropne działanie
d) Nauka społeczna i zrzeszanie się laikatu
e) Służba w różnych obszarach życia społecznego
1. Służba osobie ludzkiej
2. Służba kulturze
3. Służba ekonomii
4. Służba polityce
ZAKOŃCZENIE
KU CYWILIZACJI MIŁOŚCI
a) Pomoc Kościoła współczesnemu człowiekowi
b) Rozpocząć na nowo od wiary w Chrystusa
c) Niezłomna nadzieja
d) Budować „cywilizację miłości”
HP
Międzynarodowa Komisja
Sprawiedliwość, Pokój i Ochrona Stworzenia*
Komisja Sprawiedliwość, Pokój i Ochrona Stworzenia (w skrócie JPIC), pomimo, że istniała wcześniej w ramach Administracji Generalnej otrzymała szczególne wsparcie na Kapitule Generalnej 2012 roku, która zdecydowała o odnowieniu jej składu (Decyzja nr 8 Kapituła Generalna 2012)
Ta sama Kapituła potwierdziła że ”Nasze życie i misja wypełniane są w świetle opcji dla ubogich i wymagań sprawiedliwości i pokoju.” ( NASZA WIZJA WSPÓLNOTY ZJEDNOCZONEJ I OBDAROWANEJ) na początku Kapituły Generalnej 2012.
Te “wymagania” znajdujemy u Proroków w Starym Testamencie, którzy wyrażają troskę samego Boga, echo tych wymagań znajdujemy w Psalmach, którymi Lud Boży chwali Pana. To jest także atmosfera w której wzrastał Jezus i ona określiła Jego powołanie do głoszenia Królestwa Bożego. (Jest to widoczne w sposobie w jaki cytuje On Proroka Izajasza mówiąc o swojej roli w ewangelii św. Łukasza [Łk 4,18-22].)
To jest także zadanie, które Jezus przekazał apostołom a przez nich Kościołowi. Świadectwo zaangażowania Kościoła w sprawy Sprawiedliwości i Pokoju znajdujemy w encyklice Leona XIII Rerum Novarum. Nauka Społeczna Kościoła rozwija się z upływem lat aż do tego momentu kiedy uświadamiamy sobie, że JPIC nie jest tylko jednym z wielu zadań, których się podejmuje Kościół, ale raczej jest sposobem w jaki Kościół dzisiaj rozumie Ewangelię i w jaki sposób widzi świat.
Decyzja nr 8 Kapituły Generalnej w 2012 roku w jasny sposób łączy ten temat z naszym charyzmatem pojednania i domaga się abyśmy stale pogłębiali te naturalne powiązania.
Jesteśmy przekonani, że wyrazem naszego charyzmatu w tym, co dotyczy JPIC nie ma być identyfikowane ze sposobem naszego działania, ale raczej z duchem Ewangelii, ze sposobem w jaki odnosimy się do Boga do innych i do świata. Ta duchowość jest owocem nawrócenia osobistego i wspólnotowego. W ten sposób odnowieni patrzymy na naszą Regułę, nasze wcześniejsze deklaracje, dokumenty i widzimy, że często działaliśmy na rzecz Sprawiedliwości, Pokoju i Ochrony Stworzenia ale tego tak nie nazywaliśmy.
Zadaniem Komisji jest pokazywanie rzeczywistości naszego życia, charyzmatu i misji. Jesteśmy powołani do animowania osób i struktur JPIC w każdej Prowincji naszego Zgromadzenia i do wspierania wysiłków Prowincjałów na rzecz JPIC, ułatwiając i ukierunkowując przepływ informacji pomiędzy Prowincjami a Zgromadzeniem.
*Używając skrótu JPIC naśladujemy organizację istniejącej komisji w strukturze Konsulty Przełożonych Generalnych Zgromadzeń Zakonnych w Rzymie (USG oraz UISG), która rozumienie sprawiedliwości i pokoju bierze z dokumentów II Soboru Watykańskiego. Papież Jan Paweł II podczas swojego pontyfikatu dodał do tej nazwy troskę o środowisko jako równorzędny cel. Dlatego używamy określenia Ochrona Stworzenia
STRUKTURY
1. Międzynarodowa Komisja JPIC składa się z 7 członków.
2. Spotkania Międzynarodowej Komisji odbywają się raz na dwa lata. W międzyczasie członkowie będą współpracować poprzez Internet.
3. Członkowie Międzynarodowej Komisji są mianowani przez ks. Generała na okres 6 lat i mogą być mianowani ponownie.
4. Każda Prowincja ustanowi Prowincjalną Komisję JPIC złożoną z trzech przynajmniej członków: księdza lub brata zakonnego, kleryka i osoby świeckiej. Dla zapewnienia ciągłości kadencja księdza lub brata zakonnego nie musi się kończyć wraz z kadencją Rady Prowincjalnej i może być odnawiana.
5. Prowincjalna Komisja JPIC pracuje z mandatu księdza Prowincjała i będzie zapraszana dwa razy w roku na posiedzenia Rady Prowincjalnej.
6. Prowincjalna Komisja JPIC animuje działalność w Prowincji i przekazuje informacje na temat zadań i działalności. Każdego roku w styczniu przekazuje pisemne sprawozdanie na temat JPIC do Międzynarodowej Komisji aby mogło być ono przekazane dla innych członków Zgromadzenia.
Dla zachowania spójności w nazewnictwie sugerujemy używanie w każdym języku skrótu JPIC o odniesieniu do tej tematyki. Skrót ten tłumaczymy w poszczególnych językach następująco:
1 POR – Justiça, Paz e Integridade da Criação.
2 PL - Sprawiedliwosc, Pokój i Ochrona Stworzenia
3 FR – Justice, Paix et Sauvegarde de la Création
4 DE – Gerechtigkeit, Frieden und Bewahrung der Schöpfung
5 IT – Giustizia, Pace e Integrità del Creato
6 SP - Justicia, Paz y Integridad de la Creación