Misjonarze Matki Bożej z La Salette
Historia Zgromadzenia aż do roku 1880 łączy się ściśle z historią Misjonarzy Saletynów we Francji. W tym czasie wszystkie wspólnoty zakonne mieściły się w diecezji Grenoble: w sanktuariach w La Salette i we Vienne, w Corps i w Grenoble. Powstanie szkoły apostolskiej w 1876 roku przygotowało Zgromadzenie do jego rozszerzenia poza granice Francji. W roku 1880 grupa misjonarzy wyjechała do Norwegii: z jedenastu aż siedmiu z nich było klerykami. W następnym roku dzięki utworzeniu klerykatu w Le Valais stało się możliwe rozszerzenie w kierunku Szwajcarii. Wkrótce klerycy szwajcarscy dołączyli do kleryków francuskich. W ostatnich latach XIX wieku saletyni francuscy wyjechali do Północnej Ameryki i na Madakaskar. Następnie inni wyjechali do Południowej Afryki i do Polski.
Tymczasem Zgromadzenie zakorzeniło się w różnych rejonach Francji:
w Noirétable (centrum) przyjęliśmy do obsługi stare sanktuarium Matki Bożej z Hermitage (1889 r.), w Mont Saint Clair w Sète (nad Morzem Śródziemnym) gdzie istniało już sanktuarium Matki Bożej z La Salette (1898 r.), w Villeurbanne niedaleko Lyon założyliśmy sierociniec (1899 r.). Sytuacja uległa zmianie gdy w 1901 r. rząd francuski przyjął prawo zabraniające zgromadzeniom zakonnym funkcjonowania bez specjalnego zezwolenia, które i tak było rzadko wydawane. Zmuszeni byliśmy opuścić dom macierzysty – Sanktuarium w La Salette. Domy w Grenoble (przy ulicy Chanrion) i w Corps (Saint Joseph) zostały skonfiskowane wraz z domem w Châtillon-sur-Chalaronne niedaleko Ars, parafii świętego proboszcza. Sytuacja była tak absurdalna, że skazano na karę więzienia ks. Angeliera i ks. Gacheta za to, że nadal mieszkali w sanktuarium Matki Bożej z Hermitage. Jakiekolwiek działania saletynów we Francji musiały być podejmowane tak, aby ukryć ich tożsamość jako członków Zgromadzenia. Domy formacyjne zostały skazane na opuszczenie. W 1901 r. został założony dom formacyjny w Tournai w Belgii. Przeniesiono tam najpierw szkołę apostolską, a następnie scholastykat.
Pierwsza Wojna Światowa (1914-1918) spowodowała pośrednio zmianę stosunków na linii państwo – Kościół. Zakonnicy mogli wrócić do Francji. W 1914 r. saletyni rozpoczęli pracę duszpasterską wśród młodzieży w ubogich dzielnicach Paryża. Następnie wrócili do Grenoble, Corps i do sanktuarium Matki Bożej z Hermitage. W końcu w 1943 r. wrócili do domu macierzystego w sanktuarium w La Salette. Głosili misje parafialne i brali w obsługę parafie. Szkoły apostolskie znów zostały otworzone we Francji. Ostatnia założona w 1950 r. w Voiteur we wschodniej części Francji, niedaleko Szwajcarii, istnieje nadal od ponad trzydziestu lat. Scholastykat został utworzony w Alaï-Francheville niedaleko Lyonu, w domu który podczas wojny służył jako siedziba Zarządu Generalnego Zgromadzenia.
Jeżeli ta prezentacja historii prowincji francuskiej ma być obiektywna, powinniśmy dodać również kilka bolesnych faktów. Pod koniec 1968 r. prowincja liczyła 165 członków, wśród nich 102 księży (nie licząc pracujących na Madagaskarze). Wszyscy oni wstąpili do Zgromadzenia we Francji. Najnowsze statystyki (z końca 2010 r.) w chwili obecnej jest tylko 39 członków, którzy wstąpili do Zgromadzenia we Francji. Ostatnie święcenia kapłańskie zakonnika pochodzącego z Francji były w 1978 r. Niektóre domy musiały zostać zamknięte z powodu braku ludzi do pracy. Na szczęście przybyło wsparcie: dwunastu księży i jeden diakon pochodzący z innych prowincji: Polski jako pierwszej, następnie Afryki Południowej, Madagaskaru, Afryki i Azji. Dzięki ich pomocy w 2007 r. otwarto dom zakonny w archidiecezji Besançon gdzie przyjęliśmy w obsługę sanktuarium Matki Bożej z Oak.
Nazwa pełna: Soeurs de Notre-Dame de la Salette
Skrót: S.N.D.S.
Data fundacji: 6 grudnia 1965 r.
Duchowość: MARYJNA
Pierwszeństwo zaangażowania: na prośbę diecezji
Liczba wspólnot we Francji: 20
Liczba sióstr: 265
Misja: Zgromadzenie Apostolskie
Adres Zarządu Generalnego:
Sœurs de Notre Dame de la Salette
Maison Notre Dame Le Bourg
15600 Quézac
France
Tel. +33 04 71 62 28 15
Adres w Polsce:
Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej z La Salette
ul. Dąbrowskiego 71
35-036 Rzeszów
tel. +48 17 854 06 00 wew. 70 lub +48 797 907 215
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
www.saletynki.saletynki.pl
HISTORIA
Narodziny naszego Zgromadzenia
Maryja objawiła się dwojgu dzieciom Maksyminowi i Melanii, 19 września 1846 roku w górach Alpach w La Salette. Kilka lat później, w roku 1861, panna Deluy Fabry, udała się z pielgrzymką do La Salette. Pod natchnieniem objawienia opuszczała La Salette z postanowieniem założenia Zgromadzenia zakonnego. Zwierzyła się z tego zamiaru biskupowi J.M.A. Ginoulhiac z Grenoble. Ostatecznie 17 września 1871 roku, Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej z La Salette zostało powołane do istnienia. Na początku będzie bardziej znane pod tytułem Sióstr Wynagrodzicielek Matki Bożej z La Salette. 2 lutego 1930 roku w diecezji Soissons, z inicjatywy ojca Celestyna Crozet, superiora generalnego Misjonarzy z La Salette narodziło się drugie Zgromadzenie Sióstr pod nazwą Misjonarek Matki Bożej z La Salette.
Duchowość i konstytucje obu tych Zgromadzeń (Wynagrodzicielek i Misjonarek), opierały się na Orędziu Matki Bożej z La Salette.
Z czasem zaczęło się rozwijać pragnienie połączenia w jedną „rodzinę” saletyńską. Począwszy od roku 1955 zaczęła się dyskusja i wymiana zdań. Wstępem były rozmowy prowadzone już w 1944 roku, lecz wtedy było jeszcze za wcześnie. Tymczasem od roku 1955 utrzymywanie wzajemnej łączności staje się regularne i konkretyzuje się projekt scalenia. W roku 1959, zarządy generalne obu Zgromadzeń spotkały się, aby dokonać refleksji nad zjednoczeniem. Misjonarki Matki Bożej z La Salette odegrały w tym procesie główną rolę. Utworzono grupę do pracy, na którą składały się po dwie siostry z każdego Zgromadzenia dla przygotowania tymczasowych statutów. W roku 1961 wysłano do Rzymu dokumenty z prośbą o połączenie. 20 stycznia 1962 roku Kongregacja ds. Instytutów Życia Zakonnego pozwoliła obu Zgromadzeniom na połączenie w jedno Zgromadzenie pod nazwą: „Siostry Matki Bożej z La Salette”. W lutym 1962 roku, obydwa Zgromadzenia zebrały się na kapitule. Kapituła ta miała za cel wybrać tymczasową Radę Generalną Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej z La Salette.
25 marca 1962 roku, połączenie obu Zgromadzeń zostało oficjalnie zrealizowane. Każdy dom zakonny otrzymał od biskupa J.-B. Fougerat okólnik potwierdzający siostry wybrane do tymczasowego zarządu. Połączenie nastąpiło w rzeczywistości 6 grudnia 1965 roku, po wydaniu nowego dekretu przez Stolicę Świętą. Pierwsza kapituła połączonego Zgromadzenia miała miejsce w 1968 roku. Cztery kapituły nadzwyczajne w latach 1968-1969 i 1980-1981 pozwoliły wypracować Konstytucje. 17 maja 1986 roku Konstytucje zostały zaaprobowane przez biskupa Grenoble Gabriela Matagrin. W roku 1997 w Angoli została zatwierdzona przez biskupa z Benguela wspólnota Sióstr Posłanniczek z La Salette. W roku 2004 połączyły się one z Siostrami Matki Bożej z La Salette.
W kwietniu 2013 roku zostało sfinalizowane połączenie ze Zgromadzeniem Sióstr Jezusa Odkupiciela i Maryi Pośredniczki.
Według naszych Konstytucji: Siostry Matki Bożej z La Salette cechuje:
Życie konsekrowane - “Duch Pojednania, podobnie jak w gestach i słowach Maryi z Jej objawienia, wyraża się w życiu sióstr w modlitwie, poświęceniu i apostolstwie.
Życie modlitwą,
Życie braterską wspólnotą
Życie służbą
Życie w wymiarze międzynarodowym „Jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja was posyłam” (J 20, 21). „Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według twego słowa” (Łk 1, 38).
„Łaska La Salette sprawia, że siostry mają być uważne na wezwanie Chrystusa, który przyszedł głosić Dobrą Nowinę ubogim. Mają przyjmować wezwanie do nawrócenia, skierowane przez Maryję do swego ludu: „Jeżeli się nawrócą” i odpowiadać na Jej prośbę: „Idźmy moje dzieci. Ogłoście to wiernie całemu mojemu ludowi”. (Konstytucje nr 36).
„Rozważanie gestów i słów Maryi z Jej objawienia, pozwoli siostrom wybrać rodzaj posług apostolskich i bardziej rozumieć, w jakim duchu mają je wypełniać”. (Konstytucje nr 38).
„W duchu Pojednania, który jest łaską z La Salette, siostry oddają się wszelkim formom apostolatu mogącym pobudzać rozwój osoby ludzkiej w poszanowaniu jej godności i wolności. W środowiskach, do których są posłane, mają się starać budować pokój w łączności ze sprawiedliwością i miłością”. (Konstytucje nr 40).
“Duch Pojednania, tak jak go siostry postrzegają w gestach i słowach Maryi z Jej objawienia, wyraża się w życiu modlitwą, ofiarą i apostolstwem. Ich modlitwa łączy się z modlitwą Maryi, która w niebie wierna Swemu wstawiennictwu nie przestaje wypraszać dla swojego ludu” łask zbawienia. Ich poświęcenie realizuje się w ofiarowaniu siebie Bogu wciąż odnawianym przez przyjmowanie woli Ojca, które pozwala im łączyć się z Maryją, z odkupieniem Chrystusa i Jego ofiarą na krzyżu.
Ta miłość odciska swoje piętno na ich apostolacie, co sprawia, że Maryja jest uważna na potrzeby swoich dzieci. Miłość ta ma napełniać ich serca aktywną troską o biednych, poszkodowanych, wszystkich tych, którzy są w potrzebie. W całym swym życiu siostry starają się być świadkami Chrystusowego ezwania do nawrócenia”. (Konstytucje nr 7).
Życie wspólnotowe zakorzenione w modlitwie, w duchu pojednania, w apostolstwie – oto cechy charakterystyczne Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej z La Salette.
Obecność w świecie:
Obecnie, Zgromadzenie liczy 265 Sióstr które, pracują w 11 krajach: Francji, Brazylii, Madagaskarze, Filipinach, USA, Polsce, Angoli, Myanmar, Włoszech, Kanadzie i Algierii. Siostry odpowiadają na wezwanie Chrystusa życiem wspólnotowym, modlitwą, darem ze swojego życia, aktywnym uczestnictwem wobec tych, którzy są w potrzebie. W całym swym życiu, starają się być świadkami wezwania Chrystusa do pojednania i nawrócenia.
Szkic historyczny
„A więc, moje dzieci, ogłoście to całemu mojemu ludowi”. Kiedy Matka Boża wypowiedziała te słowa do pastuszków na górze La Salette, wiedziała, że te proste dzieci mogą jedynie rozpocząć dzieło opowiadania światu Jej historii. Choć nikt wówczas nie zdawał sobie z tego sprawy, w całej swojej mądrości Maryja patrzyła daleko poza góry i morza, widząc zastępy poświęconych sług – Misjonarzy Matki Bożej z La Salette – którzy zaniosą Jej ponadczasowe przesłanie do wszystkich ludów na całej ziemi.
Od objawienia w La Salette w 1846 r. nie minęło wiele czasu, a już pod koniec XIX w. Francja została ogarnięta przez antyreligijną rewolucję, która uderzyła we wszystkie zakony bez wyjątku. Nasze stosunkowo młode zgromadzenie nie miało zbyt wielu członków, domów ani sił, by sprzeciwić się prześladowaniu ze strony rządowego ustawodawstwa i podążającej za nim przemocy. Wobec tego saletyni przenieśli się do zaprzyjaźnionej Belgii, Szwajcarii i Włoch. Opuścili ojczyznę nie dlatego, by uciec, ale by zachować siły, by przyjść jej z pomocą, gdy nadejdzie odpowiedni czas. Ten czas rzeczywiście nadszedł, lecz w międzyczasie oczy zgromadzenia skierowały się na dalsze kraje, do których misjonarze mogli zanieść orędzie z La Salette. W ten sposób wspólnota saletyńska otrzymała nowy impuls do rozwoju.
USA
W 1892, dwaj księża Pajot i Vignon wyruszyli w podróż do Ameryki Pn. Po dwutygodniowym rejsie wylądowali w Montrealu w Kanadzie, gdzie zostali ciepło przyjęci przez tamtejszego ordynariusza. Niestety wcześniej znalazło tutaj miejsce tak wiele zgromadzeń zakonnych, że arcybiskup odmówił saletynom przyjęcia na stałe.
Z charakterystycznym saletyńskim optymizmem i wiarą, księża, choć znali jedynie kilka angielskich słów, wyruszyli do Stanów Zjednoczonych. W USA spotkali się z biskupami Nowego Jorku, Brooklynu, Albany, Syrakuz, Ogdensburga i Newark w stanie New Jersey. Chociaż za każdym razem byli ciepło przyjmowani, to jednocześnie każdy z biskupów miał jakieś powody, dla których przyjęcie zgromadzenia w jego diecezji było niemożliwe. Wówczas, niewątpliwie za przyczyną Maryi, Pajot i Vignon zatrzymali się w Hartford, w stanie Connecticut, gdzie w katedrze spotkali o. Williama Harty’ego, członka rady biskupiej (Bishop’s Council). O. Harty, który miał ogromne nabożeństwo do Matki Bożej obiecał Jej, że zrobi wszystko, by ustanowić poświęcone Jej zgromadzenie zakonne. Przybycie saletynów odczytał on jako opatrznościową realizację swojej obietnicy.
Niedługo potem zgromadzenie zostało przyjęte do diecezji Hartford, która stała się jego pierwszym domem w Stanach Zjednoczonych. Nowo zaszczepione dzieło szybko się rozrosło: saletyni nie tylko obsadzili parafię w Hartford i rozpoczęli głoszenie rekolekcji i misji, lecz także propagowali wszędzie orędzie z La Salette, opowiadając o dzieciach, które poprzez poświęcenie się „Pięknej Pani” przezwyciężyły zwątpienie i cynizm wielu ludzi.
Filipiny
Prowincja pw. Niepokalanego Serca Maryi (obejmująca stany Massachusetts i New Hampshire) niedługo po założeniu w 1945 r., rozpoczęła rozeznawanie wspólnotowe odnośnie do nowych dzieł i działalności misyjnej. Stopniowo rozważania te ogniskowały się wokół dwóch kierunków możliwego rozwoju: pomocy na Madagaskarze lub zaszczepienia obecności saletyńskiej w innym kraju.
Ostatecznie prowincja postanowiła odpowiedzieć na usilne prośby o pomoc personalną kierowane przez pochodzącego z Belgii biskupa diecezji Tuguegarao (Prowincja Bagayan na Filipinach) Constance’a Jurgensa CICM. Szczególnie duże potrzeby istniały w prowincji Isabela, gdzie wiele parafii i wspólnot pozostawało bez opieki księży. Bp Jurgens znał już wcześniej saletynów, gdyż starsi członkowie zgromadzenia odbywali swoje studia w Belgii. Skierował więc zaproszenie do posługi w jego diecezji na ręce ks. Elmerica Dubois MS, przełożonego prowincji pw. Niepokalanego Serca Maryi. Po wizycie filipińskiego ordynariusza ks. Dubois podjął decyzję, by rozpocząć posługę w prowincji Isabela w magistratach od Jones przez San Mateo do Gamu. W 1948 r. generał saletynów, ks. Joseph Imhof MS, udzielił prowincji pw. Niepokalanego Serca Maryi pozwolenia na rozpoczęcie dzieła misyjnego na Filipinach.
5 listopada 1948, czterej saletyni (ks. Conrad Blanchet, ks. Raymond Leduc, ks. Paul Douillard i br. Donat Levasseur) opuścili Nowy Jork i wyruszyli statkiem w sześciotygodniowy rejs przez Kanał Panamski ku Filipinom. 12 grudnia dotarli do Manili, a ostatecznie 22 grudnia 1948 r. wylądowali w Santiago w prowincji Isabela.
Powstanie prowincji
Saletyni przybyli do Polski 16 IX 1902 r. Pierwszych pięciu kapłanów początkowo zamieszkało w Krakowie. Drugi dom zakonny został otworzony w Puźnikach, gdzie powstało również niższe seminarium. W 1910 r. saletyni otworzyli kolejny dom w Dębowcu k. Jasła, umieszczając w nim niższe seminarium, a później również nowicjat oraz seminarium internum dla kleryków zgromadzenia. W 1921 r. saletyni rozpoczęli wydawanie czasopisma „Posłaniec Matki Boskiej Saletyńskiej”.
Następne lata to czas rozwoju zgromadzenia na ziemiach polskich – powstały domy w Stanisławowie, Hurku, Kobylance, Lwowie, Rzeszowie i Ostrowcu Świętokrzyskim. Polscy księża wyjeżdżali również za granicę, podejmując pracę misyjną w Stanach Zjednoczonych (Ware, Westfield, Olivet), Argentynie (Cordoba, Rosario, Santa Fé, La Plata) i Kanadzie (Beauséjour, Ladywood, Elma). Ostatecznie w 1934 r. została powołana do życia prowincja polska, która obejmowała wszystkie placówki polskie, argentyńskie i część placówek w USA i Kanadzie.
II wojna światowa i okres powojenny
Podczas drugiej wojny światowej prowincja polska utraciła 5 księży, którzy zginęli podczas bombardowania Lwowa. Po roku 1945 saletyni zostali zmuszeni do opuszczenia placówek w Lwowie i Stanisławowie. Polska prowincja prowadziła duszpasterstwo polonijne w Argentynie, USA i Kanadzie i przyczyniła się do utworzenia w 1958 dwóch wiceprowincji: argentyńskiej i amerykańskiej Olivet. Wkrótce po zakończeniu drugiej wojny światowej na terenie Polski saletyni otworzyli nowe placówki w Trzciance, Birczy, Lubrzy, Dytmarowie, Białej, Lubsku, Gdańsku-Sobieszewie, Kuźnicy Czarnkowskiej, Krakowie, Warszawie, Resku, Łętowem, Zakopanem, Olsztynie, Elblągu, Prabutach, Królewie Malborskim, Rzeszowie-Zwięczycy, Łapszach Wyżnych, Mrągowie, Mysłowicach-Krasowych. W 1952 r. władze komunistyczne odebrały prowincji polskiej budynki zakonne w Dębowcu, Rzeszowie i Hurku, a polityka państwa uniemożliwiała realizację apostolstwa świeckich. W tym okresie saletyni skoncentrowali się na pracy parafialnej i tworzyli nieformalne grupy formacyjne świeckich.
Rozwój prowincji
Okres przemian ustrojowych w Polsce lat 90-tych, który wiązał się z większą wolnością oraz pozytywny impuls dla rozwoju Kościoła w Polsce związany z pontyfikatem Jana Pawła II zaowocowały nowymi dziełami. W tym okresie powstało Wydawnictwo „La Salette” w Krakowie (1995), zostało wznowione wydawanie czasopisma „La Salette – Posłaniec Matki Bożej Saletyńskiej” (1995) oraz powstał Fundusz Pomocy Dzieciom i Młodzieży im. Matki Bożej z La Salette (1998), którego celem jest wspomaganie rodzin wielodzietnych, dzieci i młodzież z rodzin ubogich oraz rodziców samotnie wychowujących dzieci. W tym czasie również w Dębowcu – macierzystym domu prowincji polskiej i głównym ośrodku kultu Matki Bożej z La Salette w Polsce 15 IX 1996 r. została ukoronowana papieskimi koronami figura Matki Bożej Saletyńskiej.
Czasy najnowsze
Po okresie dynamicznego rozwoju początek XXI w. zaznaczył się spadkiem liczby powołań. W tym czasie powstawały nowe dzieła związane z wyzwaniami zmieniającego się świata: w 2008 r. powstał ośrodek formacyjny Centrum Pojednania „La Salette” w Dębowcu, a w 2012 r. został zapoczątkowany projekt Centrum Informacyjnego Misjonarzy Saletynów w Krakowie. W roku 2012 do prowincji polskiej przyłączono prowincję szwajcarską, tworząc tzw. okręg szwajcarski.
Aktualnie saletyni pracują w duszpasterstwie parafialnym (Dębowiec, Gdańsk-Sobieszewo, Kobylanka, Kraków, Kuźnica Czarnkowska, Łapsze Wyżne, Łętowe, Mrągowo, Olsztyn, Rzeszów, Trzcianka Lubuska i Warszawa) i specjalistycznym: prowadzą misje ludowe i rekolekcje, kierownictwo duchowe i szkoły modlitwy, szkoły katolickie. Angażują się w pracę dydaktyczną i naukową w uczelniach i własnych instytutach. Wspierają w różny sposób instytucje kościelne i społeczne, zwłaszcza działalność charytatywną. Prowadzą domy rekolekcyjne w Dębowcu, Mrągowie i Zakopanem. Prowincja polska zasila misjonarzami misje na Madagaskarze, a także prowadzi pracę duszpasterską na różnych placówkach zagranicznych, szerząc kult Matki Bożej z La Salette w następujących krajach: Anglia (Dagenham, Goodmays, Harlow, Rainham, St. Ives Cambridgeshire), Belgia (Bruly-de-Couvin, Couvin, Jéhonville, Paliseul), Białoruś (Dalekie, Widze), Czechy (Bozkov, Mělnik), Niemcy (Aldersbach, Aufhausen, Bayerbach, Engerazhofen, Friesenhofen, Sammarei, Simbach bei Lindau), Liechtenstein (Balzers), Słowacja (Chrenovec, Povazska Bystrica), Szwajcaria (Mörschwil), Ukraina (Busk, Krzywy Róg, Łanowice, Nikopol, Zaporoże).
Prowincjałowie
Przełożonymi Polskiej Prowincji Zgromadzenia Księży Misjonarzy Saletynów byli: Michał Kolbuch (1934-1950), August Gauthier (1950-1952), Bronisław Młynarski (1952-1958), Stanisław Zawisza (1958-1964), Władysław Baran (1964-1970), Franciszek Danioł (1970-1979), Józef Mituś (1979-1985), Adolf Grotkowski (1985-1988), Antoni Skałba (1988-1994), Augustyn Hamielec (1994-1997), Józef Krzyszycha (1997-2003), Lesław Pańczak (2003-2006), Władysław Pasiut (2006-2012), Andrzej Zagórski (2012-).
